ใกล้เข้ามาแล้วที่คนไทยจะได้ฉีดวัคซีนโควิด-19 ในระยะที่ 2 สำหรับประชาชนผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปและกลุ่มเสี่ยง 7 โรคก่อน เพื่อเป็นการช่วยกันหยุดยั้งการแพร่กระจายของโรคและลดความรุนแรงของโรค การฉีดวัคซีนจึงเป็นความจำเป็นอย่างที่สุดสำหรับเวลานี้ และโรงพยาบาลวิชัยยุทธได้นำเสนอข้อมูลควรรู้เกี่ยวกับวัคซีนโควิด-19 ที่ดีมากๆ และเข้าใจง่าย ดังนี้ค่ะ
ทำไมวัคซีนโควิด-19 ต้องฉีด 2 โดส
ฉีดวัคซีนเข็มที่หนึ่งแล้ว จะเริ่มได้ผลอย่างน้อย 2 สัปดาห์
ฉีดวัคซีนเข็มที่สองอย่างน้อย 3-10 สัปดาห์ จึงจะได้ผลสูง ตามผลการวิจัยของแต่ละวัคซีน
ดังนั้นจึงจำเป็นต้องฉีดวัคซีน 2 ครั้ง จึงจะมีประสิทธิภาพเที่ยบเท่ากับผลวิจัยของวัคซีนแต่ละยี่ห้อ
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นเมื่อฉีดวัคซีนโควิด-19
ผลข้างเคียงเล็กน้อยที่พบบ่อย เช่น มีไข้ ปวด หรือระคายเคือง บริเวณตำแหน่งที่ฉีด ปวดเมื่อยตามตัว หากเกิดผลข้างเคียง ตั้งแต่เข็มแรก ในเข็มที่ 2 ก็อาจมีอาการมากขึ้นได้เล็กน้อย
ถ้าพบว่ามีอาการรุนแรง เช่น ไข้สูง ปวดศีรษะรุนแรง ผื่นขึ้นทั้งต้ว เหนื่อยแน่นหน้าอก หรือหายใจไม่ออก ชัก หรือหมดสติ อาเจียนมากกว่า 5 ครั้ง มีจุดเลือดออกจำนวนมาก ปากเบี้ยว หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง ควรรีบปรึกษาแพทย์
การดูแลตัวเองหลังฉีดวัคซีนโควิด-19
ควรเฝ้าระวังอาการหลังการฉีดวัคซีน 30 นาที อาการที่อาจเกิดขึ้นส่วนใหญ่จะไม่รุนแรง อาจมีไข้ ปวดเมื่อยหรือปวดตำแหน่งที่ฉีด สามารถทานยาพาราเซตามอลได้ หรือสามารถหายได้เอง ประมาณ 3-4 วัน หากมีอาการแพ้อย่างรุนแรงส่วนใหญ่จะเกิดอาการภายใน 15 นาที ซึ่งโอกาสเกิดผลข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนโควิด-19 มีเพียง 10% ของผู้ที่ได้รับวัคซีน
ฉีดวัคซีนโควิด-19 แล้ว ยังติดเชื้อได้หรือไม่
ยังสามารถติดเชื้อได้ แต่ความรุนแรงจะลดลงมาก ถึงแม้ว่าจะได้รับการฉีดวัคซีนแล้วก็ไม่ควรประมาทต่อการติดเชื้อ ยังต้องรักษามาตรการของกระทรวงสาธารณสุขต่อไป โดยสวมหน้ากากตลอดเวลา เว้นระยะห่างทางสังคม หมั่นล้างมือ และออกกำลังกาย สม่ำเสมอเพื่อให้ร่างกายแข็งแรง เพื่อลดโอกาสการติดเชื้อของตนเองในกรณีที่วัคซีนยังออกฤทธิ์ไม่เต็มที่
ระยะเวลาการป้องกันของวัคซีนนานแค่ไหน ต้องฉีดกระตุ้นเมื่อไร
เนื่องจากเป็นวัคซีนใหม่ที่มีการใช้ไม่นาน องค์ความรู้ในปัจจุบันยังไม่ทราบว่า ภูมิคุ้มกันที่ถูกกระตุ้นโดยวัคซีนโควิด-19 จะอยู่ในร่างกายได้นานเท่าใด จึงยังไม่สามารถตอบได้ว่าควรมีการฉีดกระตุ้นอีกเมื่อใด เบื้องต้นพบว่าสามารถป้องกันโรคได้นานประมาณ 6 เดือนขึ้นไป
วัคซีนจะป้องกันเชื้อโควิดที่กลายพันธุ์ได้หรือไม่
การกลายพันธุ์ของไวรัส เป็นเรื่องปกติและเกิดขึ้นตลอดเวลา เช่น สายพันธุ์อังกฤษ สายพันธุ์แอฟริกาใต้ โดยไวรัสที่มีการกลายพันธุ์ในปัจจุบันมีแนวโน้มที่จะแพร่กระจายได้รวดเร็ว และกำลังอยู่ระหว่างการศึกษาถึงผลกระทบต่อประสิทธิภาพของวัคซีน อย่างไรก็ตามคณะผู้เชี่ยวชาญขององค์การอนามัยโลก ยังคงแนะนำให้มีการฉีดวัคซีนต่อไป เนื่องจากพบว่าวัคซีนมีประโยชน์ในการป้องกันการป่วยรุนแรง
