MIS-N (Multisystem Inflammatory Syndrome in Neonate) และ
MIS-C (Multisystem Inflammatory Syndrome in Children)
หรือ กลุ่มอาการอักเสบหลายระบบที่เกี่ยวข้องกับโรคโควิด-19 ในทารกแรกเกิดและในเด็ก
เป็นภาวะแทรกซ้อนสำคัญที่เกิดตามหลังการติดเชื้อโควิด-19 ส่งผลให้เกิดการอักเสบของระบบอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย ซึ่งภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงนี้ จะเกิดขึ้นตามหลังการติดเชื้อโควิดหรือทารกที่เกิดจากมารดาที่เคยติดเชื้อโควิดมาแล้ว 2-6 สัปดาห์ ตามสถิติในประเทศสหรัฐอเมริกาพบ MIS-C ได้ประมาณ 316 คน ใน 1ล้านคน (0.0316%) โดยอายุเฉลี่ยประมาณ 9 ปี
ภาวะดังกล่าวถูกรายงานเป็นครั้งแรกปลายเดือนเมษายน พ.ศ. 2563 จากสหราชอาณาจักร และอีกหลายๆประเทศตามมา ได้แก่ สหรัฐอเมริกา อิตาลี ฝรั่งเศส และประเทศอื่นๆทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย จากข้อมูลล่าสุดจากชมรมโรคหัวใจเด็กแห่งประเทศไทยเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2564 มีจำนวนผู้ป่วย MIS-C จำนวน 109 ราย และ MIS-N จำนวน 11 ราย ในขณะที่มีผู้ป่วยคนไข้เด็กที่ติดเชื้อโควิดประมาณ 332,918 ราย คิดเป็น 360.5 คน ใน 1 ล้านคน (0.036%)
ตั้งแต่เดือนธันวาคม พ.ศ.2564 ที่ผ่านมา จังหวัดเชียงใหม่พบผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการวินิจฉัย MIS-N 3 ราย และ MIS-C อย่างน้อย 6 ราย โดยทั้งหมดไม่มีโรคประจำตัวใดมาก่อน มาด้วยอาการช็อค หายใจเหนื่อย อาจมีผื่นขึ้นตามร่างกาย ปวดท้อง ถ่ายเหลว และตรวจพบการบีบตัวของหัวใจแย่ลง หัวใจเต้นผิดจังหวะ บางรายมีหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจโป่งพองร่วมด้วย ซึ่งทุกรายต้องได้รับการรักษาในหอผู้ป่วยหนัก (NICU หรือ PICU) ระยะเวลาการนอนในโรงพยาบาล 10 วันถึง 1 เดือน และมี 1 รายที่เสียชีวิต
อาการของเด็กที่สงสัย MIS-C คือ มีไข้สูงมากกว่า 38 องศาเซลเซียส นานเกิน 24 ชั่วโมง ร่วมกับ อาการอย่างน้อย 2 ระบบ เช่น
- ผื่น มือเท้าบวมแดง ตาแดง ต่อมน้ำเหลืองโต
- ปวดท้อง อาเจียน ถ่ายเหลว
- หัวใจเต้นผิดปกติ ความดันโลหิตต่ำหรือช็อก กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
- อาการทางเดินหายใจ เช่น ปอดอักเสบ ลิ่มเลือดในปอด
- ซึม ความรู้สึกตัวน้อยลง เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือมีอาการทางหลอดเลือดสมอง
- ภาวะเลือดออกง่ายจากการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
- อาการไตวายเฉียบพลัน
การรักษา คือการให้ยา intravenous immunoglobulin (IVIG) และ/หรือยาลดการอักเสบของร่างกาย
วิธีการป้องกันโรค MIS-C และ MIS-N ได้ดีที่สุด คือการป้องกันไม่ให้เด็กและหญิงตั้งครรภ์ติดโควิด-19 ซึ่งได้แก่ หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ชุมชน หากจำเป็นต้องอยู่ในที่ชุมชนก็ต้องสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา ปฏิบัติตามมาตรการ D-M-H-T-T อย่างเคร่งครัดและรับวัคซีนป้องกันโควิดในเด็กที่อายุตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไป รวมถึงหญิงตั้งครรภ์
ถึงแม้ตอนนี้การระบาดในจังหวัดเชียงใหม่เป็นสายพันธุ์โอมิครอนที่มีอาการไม่รุนแรงในช่วงที่มีการติดเชื้อในช่วงแรก แต่ในเด็กทำให้มีภาวะ MIS- C (มิสซี) หลังจากที่หายจากโรคโควิดแล้วได้ จากข้อมูลจากโรงพยาบาลเด็ก70แห่งในประเทศสหรัฐอเมริกามีการศึกษาว่าเด็กอายุ 12-18 ปีที่ได้รับวัคซีนชนิด mRNA สามารถป้องกันการเกิด MIS-C ได้เทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้รับถึง 90% และจากข้อมูลจากกรมควบคุมโรคของไทยพบว่าช่วงอายุ 12-17 ปีมีผู้ที่เสียชีวิตจากโรคโควิด-19 พบ 260 คนในหนึ่งล้านคน แต่ผู้เสียชีวิตจากการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด พบเพียง 0.18 คนในหนึ่งล้านคน
จึงขอเชิญชวนให้ผู้ปกครองนำบุตรหลานของท่านมารับการฉีดวัคซีน ในกลุ่มเด็กอายุ 5-11ปี ฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19
โดยจะเริ่มฉีดวัคซีนเฉพาะเด็กที่มีโรคประจำตัว 7 กลุ่มก่อน ดังนี้
- โรคอ้วน (น้ำหนักเทียบความสูง (weight for height) มากกว่า + 3SD)
- โรคทางเดินหายใจเรื้อรัง
- โรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง
- โรคไตวายเรื้อรัง
- โรคมะเร็งและภูมิคุ้มกันต่ำ
- โรคเบาหวาน
- กลุ่มโรคพันธุกรรม รวมทั้งกลุ่มอาการดาวน์ เด็กที่มีภาวะบกพร่องทางระบบประสาทอย่างรุนแรง และเด็กที่มีพัฒนาการช้า
เปิดให้บริการเฉพาะที่โรงพยาบาลนครพิงค์ ระหว่าง 7-28 กุมภาพันธ์ 2565 ( หรือจนกว่าวัคซีนจะหมด) เฉพาะจันทร์ถึงศุกร์ เว้นวันหยุดราชการ
จำกัดจำนวน 100 คนต่อวัน
วัคซีนไฟเซอร์(ฝาสีส้ม)
ฟรี!! ไม่มีค่าใช้จ่าย
บทความโดย :
พญ.นันทวัน สุอังคะ
นพ.ชัชวาลย์ เชวงชุติรัตน์
กุมารแพทย์ สาขาโรคหัวใจ
โรงพยาบาลนครพิงค์
Reference:
- CDC COVID-19 Response Team. Coronavirus disease 2019 in children—United States, February 12–April 2, 2020. Morb. Mortal. Wkly. Rep. 2020, 69, 422–426. [CrossRef] [PubMed]
- Parri, N.; Lenge, M.; Buonsenso, D. Children with Covid-19 in Pediatric Emergency Departments in Italy. N. Engl. J. Med. 2020. [CrossRef] [PubMed]
- Riphagen, S.; Gomez, X.; Gonzalez-Martinez, C.; Wilkinson, N.; Theocharis, P. Hyperinflammatory shock in children during COVID-19 pandemic. Lancet 2020. [CrossRef]
- Verdoni, L.; Mazza, A.; Gervasoni, A.; Martelli, L.; Ruggeri, M.; Ciuffreda, M.; Bonanomi, E.; D’Antiga, L. An outbreak of severe Kawasaki-like disease at the Italian epicentre of the SARS-CoV-2 epidemic: An observational cohort study. Lancet 2020. [CrossRef]
- CDC Health Alert Network. Mulitsystem Inflammatory Syndrome in Children (MIS-C) Associated with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). Available online: https://emergency.cdc.gov/han/2020/han00432.asp (accessed on 23 May 2020).
- Zambrano LD, Newhams MM, Olson SM, et al. Effectiveness of BNT162b2(Pfizer-BioNTech) mRNA Vaccination Against Multisystem Inflammatory Syndrome in Children Among Persons Aged 12-18 Years –United States, July-December 2021. MMWR Morb Mortal Wkly Rep2022:71:52-58.