ข้อมูลบริการสุขภาพของไทย

ยุงนอกจากถือเป็นศัตรูตัวฉกาจของลูกน้อยแล้ว ยังเป็นพาหะนำโรคอีกด้วย หากถูกยุงกัดแล้วเด็กวัยเล็ก ๆ จะมีอาการแพ้ยุงได้ง่าย เพราะภูมิต้านทานยังไม่ค่อยดี ดังนั้นนอกจากการป้องกันด้วยวิธีต่างๆ แล้ว โดยพ่อแม่หลายคนเลือกใช้ยาทากันยุงกับลูก ซึ่งความจริงแล้วควรใช้ หรือไม่ วันนี้เรามีคำตอบ

สารออกฤทธิ์ในครีม โลชั่น หรือสเปรย์กันยุง แต่ละชนิดมักไม่แตกต่างกันมากนัก โดยมากจะเป็นสารเคมี เช่น ดีอีอีที (DEET), อิคาริดิน (Icaridin), เอทิลบิวทิลอะซิทิลอะมิโนไพโอเนต (Ethyl Butylacetylaminopropionate) หรืออีกชื่อ คือ ไออาร์ 3535 (IR 3535) เป็นต้น

สารออกฤทธิ์แต่ละชนิดมีข้อแนะนำการใช้ในเด็กที่แตกต่างกันไปขึ้นกับอายุเด็ก ชนิด และความเข้มข้นของสารออกฤทธิ์

• ดีอีอีที (DEET) ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 4 ปี สำหรับความเข้มข้นไม่เกิน 30%
  ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี สำหรับความเข้มข้นไม่เกิน 50% และ
  ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี สำหรับความเข้มข้นสูง ๆ เช่น 95%
• อิคาริดิน (Icaridin) ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี
• ไออาร์ 3535 (IR 3535) ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 4 ปี สำหรับความเข้มข้นมากกว่า 12.5% และไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี สำหรับความเข้มข้นเท่ากับ หรือน้อยกว่า 12.5%
• น้ำมันตะไคร้หอม (Citronella oil) ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 4 ปี
• น้ำมันยูคาลิปตัส (Eucalyptus oil) ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี

การใช้ผลิตภัณฑ์กันยุงในเด็กควรให้ผู้ใหญ่เป็นคนทาให้ ไม่ควรให้เด็กใช้เอง และไม่ควรพ่น หรือผลิตภัณฑ์ใส่มือเด็ก หากต้องการทาบริเวณใบหน้า ห้ามพ่นไปที่ใบหน้าโดยตรง ให้พ่นใส่ฝ่ามือก่อนแล้วจึงค่อยนำไปทาที่ใบหน้า โดยไม่ให้ทาบริเวณเนื้อเยื่ออ่อน เช่น ริมฝีปาก รอบดวงตา หรือบริเวณแผล และหลังจากใช้งานเสร็จ หรือกลับมาอยู่ในห้องควรล้างผิวหนังบริเวณที่ใช้ผลิตภัณฑ์ออกให้สะอาดด้วยน้ำและสบู่

ผลิตภัณฑ์กันยุงต้องใช้ในยามจำเป็นเท่านั้น ไม่ควรใช้ติดต่อกันเป็นประจำ และไม่ควรใช้ปริมาณมาก ที่สำคัญจะต้องปฏิบัติตามวิธีใช้ และคำเตือนบนฉลากอย่างเคร่งครัด

สำหรับเด็กเล็ก ห้ามใช้ผลิตภัณฑ์กันยุงในเด็กที่อายุต่ำกว่า 2 เดือน ควรใช้วิธีป้องกันโดยวิธีอื่น เช่น สวมเสื้อแขนยาว กางเกงขายาว ใส่ถุงเท้า กางมุ้ง อย่าใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีกลิ่นหอมกับเด็ก เช่น สบู่ น้ำหอม และหลีกเลี่ยงการใส่ชุดที่มีสีสว่าง หรือพิมพ์ลายดอกไม้ เพราะจะดึงดูดยุง

ข้อควรรู้ ผลิตภัณฑ์กันยุงที่มีน้ำมันหอมระเหย หรือสารสกัดจากธรรมชาติ เป็นสารออกฤทธิ์ไล่ยุง ไม่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ อย. (ยกเว้น Citronella oil) ไม่ได้ถูกบังคับให้ผ่านการประเมินผลทดสอบประสิทธิภาพ ดังนั้นในการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์กันยุง ผู้บริโภคจึงควรเลือกอย่างมีวิจารณญาน โดยเฉพาะประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์

สำนักสารนิเทศ
9 ธันวาคม 2563