การรักษา
การดูแลรักษา โรคข้อเข่าเสื่อม หากเป็นแล้วจะไม่สามารถรักษาให้เหมือนเดิม ดังนันจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อบรรเทา อาการเจ็บปวด ป้องกันข้อติด ซึ่ง การดูแลรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมแบ่งตามความรุนแรงของโรคดังนี้
1.การรักษาข้อเข่าเสื่อมโดยวิธีไม่ผ่าตัด
2.การรักษาโดยวิธีผ่าตัดในข้อเข่าเสื่อม
1. การรักษาข้อเข่าเสื่อมโดยวิธีไม่ผ่าตัด
การรักษาทั่วไป
- ปฏิบัติตัวเพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดเข่าเสื่อม เช่น การยกของหนัก การนั่งพับเพียบ การนั่งยอง ๆ การนั่งสมาธิเป็นเวลานาน ๆ การใช้ส้วมชนิดนั่งยอง ๆ การนอนกับพื้นเป็นประจำ เพราะขณะลุกขึ้น หรือลงนอนจะเกิดอันตรายกับเข่าหลีกเลี่ยงการขึ้นบันไดบ่อย ๆ ควรนั่งเก้าอี้ไม่ควรนั่งบนพื้น
- การลดน้ำหนักซึ่งเป็นปัจจัยที่ลดอาการปวดเข่า และช่วยชะลอเข่าเสื่อมได้
- การออกกำลังและการบริหารกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะกล้ามเนื้อต้นขาจะทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรงจะ ช่วยลดแรงที่กระทำต่อเข่า การเดินเร็ว ๆ หรือการว่ายน้ำจะช่วยกระตุ้นทำให้กระดูกแข็งแรง
- เวลาเดินหรือวิ่งให้ใส่รองเท้าสำหรับเดินหรือวิ่งซึ่งจะรองด้วยพื้นกันกระแทก
- ให้พักเข่าหากมีอการปวดเข่า
- ใช้ไม้เท้าค้ำเวลาจะลุก อย่าหยุดใช้งานเพราะจะทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- เวลาขึ้นบันไดให้ใช้ข้อที่ดีก้าวนำขึ้นไปก่อนเวลา
- ลงให้ก้าวเท้าข้างที่ปวดลงก่อนมือจับราวบันไดทุก ครั้ง
- ประคบอุ่นเวลาปวด
- ทำกายภาพบำบัด แพทย์จะแนะนำวิธีบริหารกล้ามเนื้อและข้อเข่าเพื่อลดอาการปวดป้องกันข้อติด ป้องกันข้อผิดรูป รวมทั้งทำให้กล้ามเนื้อ และกระดูกแข็งแรงที่สำคัญต้องปฏิบัติเป็นประจำจึงจะได้ผลดี
- ท่านั่ง ควรนั่งบนเก้าอี้ที่สูงระดับเข่า ซึ่งเมื่อนั่งห้อยขาแล้วฝ่าเท้าจะวางราบกับพื้นพอดี นอนบนเตียง ซึ่ง มีความสูงระดับเข่า ซึ่งเมื่อนั่งห้อยขาที่ขอบเตียงแล้วฝ่าเท้าจะแตะพื้นพอดี
การรักษาด้วยยา
-ยารับประทานจะเป็นกลุ่มยาแก้ปวด แก้อักเสบ( NSAID)
-ยาฉีดเข้าข้อเข่าการฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า ฉีดยาเข้าไปแล้วจะลดอาการปวดและทำให้ข้อเข่าลื่นขึ้น ลดการเสียดสีลง จะมีการฉีดเข้าไปในข้อเข่า 3-5 ครั้ง แต่ละครั้งห่างกัน 1 สัปดาห์ จะออกฤทธิ์นาน 6 เดือน – 1ปี
2. การรักษาโดยวิธีผ่าตัดในข้อเข่าเสื่อม
การรักษาโดยวิธีผ่าตัดมีหลายวิธีขึ้นอยู่กับสภาพข้อที่เสื่สอมและอายุคนไข้
- การผ่าตัดเปลี่ยนแนวกระดูก (Osteotomy) เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ขาโก่งไม่มาก และอยุยังไม่มาก จุดประสงค์คือการเปลี่ยนแนวแรงทำให้กระจายการรับน้ำหนักในข้อให้สม่ำเสมอขึ้น
- การเปลี่ยนข้อเข่าบางส่วน (Unicompartmental Knee Replacement) เหมาะสำหรับข้อเข่าที่เสื่อมด้านเดียว
- การเปลี่ยนข้อเข่าทั้งข้อ (Total Knee Replacement) คือการเปลี่ยนข้อเข่าทั้งข้อ มักทำในคนอายุมาก และรักษาวิธีอื่นไม่ได้ผล ในคนที่มีข้อเสื่อมากมักต้องใช้วิธีนี้
2.1 การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมแบบใหม่
การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมแบบใหม่นี้ จะมีขนาดแผลผ่าตัดเพียง 8-14 ซม. โดยตัดกล้ามเนื้อเหนือลูกสะบ้าเพียงเล็กน้อย เท่าที่จะสามารถใส่ข้อเข่าเทียมได้
โดยใช้ผลิตภัณฑ์ข้อเทียมที่ได้รับการยอมรับในเรื่องของคุณภาพจากอเมริกาและยุโรป เป็นวิธีที่ปัจจุบันยอมรับว่าได้มาตรฐานดีที่สุด
ข้อดี
- ลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อ ทำให้ข้อเข่าฟื้นตัวได้เร็ว และเจ็บปวดน้อยกว่า
- แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก
- ใช้เวลาพักฟื้นหลังผ่าตัดสั้น
2.2 วิธีการรักษาด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า
ก่อนการผ่าตัด อายุรแพทย์โรคหัวใจจะตรวจเช็คสภาพร่างกายของคนไข้อย่างละเอียด เพื่อความปลอดภัยในการระงับความรู้สึกและการผ่าตัด
การผ่าตัดใช้เวลาประมาณ 2 ชม. หลังผ่าตัด 3 วันจะเริ่มหัดเดินใช้ไม้เท้า และคนไข้จะนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาลประมาณ 5-7 วัน
การพัฒนาเทคโนโลยีในปัจจุบัน ทำให้ได้ข้อเทียมที่มีคุณภาพใกล้เคียงกับข้อเข่าธรรมชาติ รวมทั้งเทคนิคการผ่าตัดที่ดี ทำให้ข้อเทียมสามารถใช้งานได้เป็นเวลานานมากกว่า 15 ปี ดังนั้นคนไข้ที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม จึงมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น สามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้เป็นปกติ
