ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ โดยแพทยสภา
แพทยสภา ใส่ใจแพทย์ ดูแลประชาชน
- ทำอย่างไรจึงจะปลอดภัยจากการใช้กัญชาเพื่อรักษาและบรรเทาอาการของโรค
3 P safety = Personnel + Place + Product
Personnel = แพทย์ต้องผ่านการอบรมจากหลักสูตรที่กรมการแพทย์รับรอง
Place = สถานพยาบาลที่ให้การรักษาต้องขึ้นทะเบียนกับ อย.
Product = ต้องรู้แหล่งที่มาของผลิตภัณฑ์และได้รับการรับรองจาก อย.เพื่อให้มั่นใจถึงความปลอดภัย
- "กัญชา" ไม่ใช่ยาวิเศษที่ใช้ได้กับทุกโรคทุกอาการอย่างครอบจักรวาล
กัญชา ยังจัดเป็นยาเสพติด (ประเภท 5) แต่อนุญาตให้ใช้ในทางการแพทย์ เพื่อรักษาโรค ได้เท่านั้น
- 4 กลุ่มโรค/กลุ่มอาการ ที่มีหลักฐานทางวิชาการที่น่าเชื่อถือ
ยืนยันว่าได้ประโยชน์จากการใช้กัญชา
1. กล้ามเนื้อหดเกร็งจากโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple Sclerosis)
2. ลมชักที่ดื้อต่อยาแผนปัจจุบัน (Intractable Epilepsy)
3. ปวดประสาท (Neuropathic Pain)
4. อาการคลื่นไส้อาเจียนจากเคมีบำบัด (Nausea Vomiting)
โรคอื่นๆ ที่อาจได้ประโยชน์จากกัญชา อยู่ระหว่างการศึกเพิ่มเติม
- "กัญชา" สามารถส่งผลข้างเคียงรุนแรง ต่อร่างกายและจิตใจ
"ห้าม" ใช้กัญชาในคนปกติเพื่อนันทนาการ โดยเด็ดขาด
- กัญชาสามารถกระตุ้นให้เกิดอาการป่วยทางจิตรุนแรง
โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงที่มีประวัติซึมเศร้าหรือป่วยด้วยโรคจิตเภทอยู่เดิม หรือมีประวัติ "คนในครอบครัว" ป่วยด้วยโรคทางจิต
- กัญชาอาจส่งผลให้ พิการ หรือ เสียชีวิต จากโรคหลอดเลือดสมอง และ กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด เฉียบพลัน
- กัญชาอาจทำให้เด็กปัญญาอ่อนหรือป่วยด้วยโรคจิตเภท
"ห้าม" ใช้กัญชาในเด็กหรือผู้มีอายุน้อยกว่า 25 ปี
ยกเว้นเด็กที่ป่วยด้วยโรคลมชักบางประเภท ซึ่งไม่ตอบสนองต่อยาแผนปัจจุบัน
- "โรคมะเร็ง" ไม่ใช่ทางเลือกแรกของการรักษา
ฤทธิ์ของกัญชาในการรักษามะเร็งเกือบทุกชนิดอยู่ในระหว่างการวิจัยทดลอง
"ห้าม" ละทิ้งการรักษาในแผนปัจจุบัน ยกเว้นผู้ป่วยไม่สามารถรักษาด้วยวิธีแผนปัจจุบัน
- "ต้อหิน" กัญชาไม่มีฤทธิ์เหนือกว่ายาแผนปัจจุบัน
แต่กลับจะส่งผลเสียต่อสมองและระบบประสาทมากกว่า
- "กัญชา" คือพืชสมุนไพร
ที่มีคุณสมบัติใช้เป็นยารักษาหรือบรรเทาอาการของโรคบางอย่างได้ มีทั้งคุณและโทษ อีกทั้งมีช่วงความปลอดภัยของปริมาณการใช้ (Safety marginal dose) ที่แคบมาก ออกฤทธิ์ต่อร่างกายทุกระบบ จึงจำเป็นต้องควบคุม ดูแลอย่างรอบคอบ
- "อย่า" ลองใช้กัญชาเองโดยพลการ!
ทุกๆวัน ห้องฉึกเฉิน ต้องให้การรักษาผู้ป่วยอันเกิดจาก "ผลข้างเคียงรุนแรงของการใช้กัญชาที่ไม่เหมาะสม"
- กัญชา ความเชื่อ vs ความจริง
ความเชื่อ : กัญชารักษาโรคมะเร็งให้หายขาดได้
ความจริง : กัญชาเพียงแต่ช่วยให้อาการดีขึ้น เช่น ทานอาหารได้มากขึ้น คลื่นไส้อาเจียนลดลง นอนหลับพักผ่อนได้ดีขึ้น คุณภาพชีวิตดีขึ้น
ความเชื่อ : กัญชาหาได้ง่ายๆ และมีความปลอดภัยสูง
ความจริง : กัญชาเป็นพืชที่ดูดซับโลหะหนัก ยาฆ่าแมลง และสารพิษจากดินได้ดี การใช้ผลิตภัณฑ์จากกัญชาโดยไม่รู้แหล่งผลิตที่ชัดเจนและไม่ผ่านการรับรอง จึงเป็นอันตรายมาก
ความเชื่อ : กัญชาเป็นยาครอบจักรวาล "ของดี ราคาถูก" ทิ้งการแพทย์แผนปัจจุบันไป แล้วหันหน้าไปหากัญชากันดีกว่า
ความจริง : กัญชาคือสารเคมีเหมือนยาแผนปัจจุบัน มีทั้งคุณและโทษ ฤทธิ์ส่วนใหญ่คือ ทุเลาอาการ ไม่ได้ทำให้หายจากโรค ใช้เมื่อมีข้อบ่งชี้ "เท่านั้น" แล้ใช้ให้ถูกวิธี
- "ผลข้างเคียง" ของกัญชาที่รุนแรง
คือ สัญญาณชีพและความรู้สึกตัวผิดปกติ
ส่วนใหญ่เกิดจากกการใช้กัญชาที่ไม่รู้ส่วนประกอบที่แน่ชัด (THC/CBD)
ใช้ปริมาณมากเกินไป หรือ ออกฤทธิ์ทับซ้อนกับยาแผนปัจจุบัน
แพทย์จำเป็นต้องให้การรักษาแบบประคับประคองตามอาการ
ผลข้างเคียงอื่นๆ
• ความดันโลหิตแปรปรวนรุนแรง
• ใจสั่น ชีพจรไม่คงที่ หัวใจเต้นผิดจังหวะ
• สติสัมปชัญญะแปรปรวน
- "ทำไม" จึงต้องมีการควบคุมติดตามการใช้กัญชาอย่างใกล้ชิด?
ผู้ป่วยได้รับความปลอดภัย จากการใช้กัญชาอย่างเหมาะสม
กัญชาถูกใช้เพื่อรักษาโรค หรือบรรเทา อาการจากความเจ็บป่วยเท่านั้น
ผลิตภัณฑ์จากกัญชาที่นำมาใช้มีความปลอดภัยต่อผู้ป่วย
- หลายๆ โรค ยังอยู่ระหว่างการพิสูจน์
ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่น่าเชื่อถือว่า ได้ประโยชน์ (มากกว่าโทษ) จากกัญชา
4 กลุ่มโรค/อาการที่เชื่อถือได้
• อาการเกร็งจากปลอดประสาทแข็ง
• คลื่นไส้ อาเจียนจากเคมีบำบัด
• ลมชักบางประเภทที่ดื้อต่อยา
• ปวดประสาท
โรคอื่นๆ ที่เป็นความเชื่อว่ากัญชาช่วยได้ (ยังไม่มีข้อพิสูจน์)
มะเร็งหายขาด เบื่ออาหาร อัลไซเมอร์ โรคสันนิบาต ต้อหิน ซึมเศร้า เครียด พาร์กินสัน เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ความจำเสื่อม โรค "เขาเล่าว่า"
- ท่านทราบหรือไม่ว่า "การใช้กัญชาที่ไม่เหมาะสม จะส่งผลอะไรต่อคนที่ท่านรัก"?