ข้อมูลบริการสุขภาพ

 

            ย้อนอดีตเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จประพาสมณฑลปักษ์ใต้ และประทับแรม ณ พระตำหนักสราญรมย์ อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี ในครั้งนั้นพระองค์ทรงเห็นว่าเป็นสถานที่ที่เงียบสงบและร่มรื่นด้วยต้นไม้นานาพรรณ จึงได้พระราชทานนามควนที่ประทับแห่งนี้ว่า “สวนสราญรมย์” 

 

            ต่อมา พ.ศ. 2478 กระทรวงมหาดไทย มีโครงการก่อสร้างโรงพยาบาลตามหัวเมืองต่าง ๆ โดยเฉพาะโรงพยาบาลโรคจิต เพื่อรักษาคนเสียจริตเป็นการเฉพาะและเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของราษฎร จึงมีโครงการก่อสร้างโรงพยาบาลโรคจิตในภาคใต้ โดยมีเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจากส่วนกลางลงมาสำรวจที่ดินและสถานที่ที่เหมาะสมในการสร้างโรงพยาบาลโรคจิต และพบว่าสถานที่บนควนแห่งนี้มีความเหมาะสมที่สุด ดังจะเห็นได้จากบันทึกของ นายแพทย์แสง สุทธิพงษ์ ซึ่งเป็นผู้หนึ่งในคณะอนุกรรมการ ข้าราชการพลเรือน ซึ่งได้มาเยี่ยมโรงพยาบาลสวนสราญรมย์ เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2507 และบันทึกไว้ตอนหนึ่งว่า “นับแต่ พ.ศ. 2478 ข้าพเจ้าได้มีโอกาสรับคำสั่งจากกระทรวงมหาดไทยให้มาพิจารณาหาที่ดินสำหรับสร้างโรงพยาบาลโรคจิตภาคใต้ ข้าพเจ้าได้ตรวจพิจารณาหาที่ดินตั้งแต่จังหวัดเพชรบุรีลงมาทางใต้จนถึงจังหวัดปัตตานี ได้เปรียบเทียบความสำคัญในอันที่จะได้ที่ดินอันเหมาะสมหลายแห่ง ในที่สุดด้วยการชี้แจงแนะนำของเพื่อนข้าราชการหลายท่าน ตลอดจนท่านเจ้าคุณธรรมปรีชาอุดม อดีตเจ้าคณะเจ้าหวัด สุราษฎร์ธานี และนายแพทย์สกนธ์ โสภโณ ได้ให้ข้าพเจ้าไปสำรวจดูที่ดินบนควนท่าข้าม ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 พระราชทานชื่อควนนี้ว่า “สวนสราญรมย์” เมื่อเดินสำรวจจนทั่ว ข้าพเจ้าก็ได้ตัดสินใจรายงานผู้บังคับบัญชาว่า ที่ดินตรงนี้ดี และเหมาะสมกว่าที่อื่น” 

 

            โรงพยาบาลสวนสราญรมย์จึงได้ก่อสร้างขึ้น พ.ศ. 2479 เป็นโรงพยาบาลจิตเวชแห่งแรกในส่วนภูมิภาค และเป็นแห่งที่สองของประเทศไทย ตั้งอยู่เลขที่ 298 ถ.ธราธิบดี ต.ท่าข้าม อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานี มีเนื้อที่ทั้งหมด 412 ไร่ 2 งาน 87 ตารางวา ได้เปิดทำการรับรักษาคนไข้จิตเวชครั้งแรกเมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2480 ซึ่งตรงกับวันอาทิตย์ แรม 4 ค่ำ เดือน 4 ปีฉลู จุลศักราช 1299 อธิกมาศ ในขณะนั้นมีอาคาร 7 หลัง ประกอบด้วย เรือนคนไข้ชาย 3 หลัง เรือนคนไข้หญิง 2 หลัง และโรงเลี้ยงอาหาร 2 หลัง และได้ชื่อว่า โรงพยาบาลโรคจิตสุราษฎร์ธานี สังกัดกระทรวงมหาดไทย ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นโรงพยาบาลโรคจิตภาคใต้และโรงพยาบาลพุนพินตามลำดับ จากนั้นจึงเปลี่ยนมาสังกัดกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข เมื่อ พ.ศ. 2485 จนกระทั่งปี พ.ศ. 2497 ได้เปลี่ยนชื่อเป็นโรงพยาบาลสวนสราญรมย์อันเป็นมงคลนามที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานไว้เป็นศิริมงคล และโอนมาสังกัดสถาบันสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข เมื่อปี พ.ศ. 2536 ซึ่งต่อมายกฐานะเป็นกรมสุขภาพจิต พ.ศ. 2538 

 

            ผู้อำนวยการคนแรกของโรงพยาบาล คือ นายแพทย์ขจร อ้นตระการ ดำรงตำแหน่งตั้งแต่ พ.ศ. 2480 – 2483 และมีนายแพทย์ สกนธ์ โสภโณ เป็นผู้ช่วยผู้อำนวยการ อัตรากำลังในขณะนั้นประกอบด้วย นายแพทย์ 2 คน พยาบาล 6 คน ข้าราชการสามัญ 1 คน ข้าราชการวิสามัญ 20 คน จำนวนคนไข้ที่รับครั้งแรก 31 คน เป็นคนไข้ที่รับจากเรือนจำจังหวัดสุราษฎร์ธานี 12 คน และรับโอนผู้ป่วยที่มีภูมิลำเนาในเขตภาคใต้จากโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา 19 คน การดูแลผู้ป่วยระยะแรกเป็นการใช้ยานอนหลับและรักษาตามอาการ เมื่ออาการดีขึ้นจึงฝึกให้คนไข้ทำงาน 

 

            ช่วงทศวรรษแรก ๆ ของการดำเนินงาน เช่น การพัฒนามักจะเน้นในด้านอาคารสถานที่และสิ่งแวดล้อม เพื่อรองรับผู้ป่วยจิตเวชในเขตภาคใต้ทั้งหมด หอผู้ป่วย โรงเลี้ยงอาหาร อาคารที่ทำการต่าง ๆ บ้านพักข้าราชการและเจ้าหน้าที่ ขณะเดียวกันได้มีการเผยแพร่ให้ความรู้ด้านสุขภาพจิตและจิตเวชสู่สังคมและชุมชน พัฒนาให้บริการเชิงรุกโดยหน่วยจิตเวชเคลื่อนที่ จนทำให้จำนวนของผู้ป่วยที่มารับบริการเพิ่มมากขึ้นรวมทั้งมีการขยายอัตรากำลังของบุคลากรจนในที่สุดสามารถรองรับผู้ป่วยได้ถึง 1,300 เตียง 

 

            ในระหว่างปี พ.ศ. 2540 – 2552 โรงพยาบาลได้มีการพัฒนาเพิ่มขึ้นอีกหลาย ๆ ด้าน ทั้งด้านอาคารสถานที่ และภูมิทัศน์ให้มีความสวยงามมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาบุคลากรและสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ในการดูแลผู้ป่วยจิตเวชและผู้มีปัญหาสุขภาพจิต ทั้งนี้เพื่อให้บริการผู้ป่วยและผู้มารับบริการได้อย่างครอบคลุมทุกช่วงวัยและทุกพื้นที่ที่รับผิดชอบอย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งเผยแพร่ความรู้ทางด้านสุขภาพจิตแก่บุคลากรทั้งภายในและนอกโรงพยาบาล โดยเป็นแหล่งฝึกการปฏิบัติงานด้านจิตเวชแก่นักศึกษาแพทย์นักศึกษาพยาบาลจากหลายสถาบัน และบุคลากรทางด้านสาธารณสุข ผลจากการพัฒนาดังกล่าวมา ทำให้มีการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่ถูกต้องและต่อเนื่องจากโรงพยาบาลจนกระทั่งกลับไปสู่ชุมชน ส่งผลให้ผู้ป่วยและครอบครัวมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ขณะเดียวกันบุคลากรได้รับการพัฒนาทั้งด้านวิชาการและทักษะในการปฏิบัติงาน จนกระทั่งสามารถพัฒนาหน่วยงานให้มีความก้าวหน้ามากยิ่งขึ้นได้รับการรับรองโรงพยาบาลคุณภาพในปี พ.ศ. 2550 

 

            วันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2552 เป็นโอกาสครบรอบ 72 ปี ของโรงพยาบาลสวนสราญรมย์ นับว่าเป็นโรงพยาบาลจิตเวชที่มีประวัติยาวนานแห่งหนึ่งของประเทศไทย และเป็นสิ่งที่บุคลากรโรงพยาบาล สวนสราญรมย์ภาคภูมิใจ อีกทั้งมีแนวคิดร่วมกันคือเราจะมุ่งมั่นพัฒนาคุณภาพบุคลากร การบริการและงานวิชาการต่าง ๆ เพื่อเป็นองค์กรที่ให้บริการด้านจิตเวชครบวงจร เป็นเลิศด้านพิบัติภัยธรรมชาติและเสริมสร้างคุณภาพเพื่อประชาชนมีสุขภาพจิตที่ดี ดังคำขวัญของโรงพยาบาล “สร้างสมดุลให้ชีวิต เสริมสุขภาพจิตให้สังคม”