นโยบายถ่ายโอนภารกิจ สอน./รพสต. สู่ อปท.
นโยบายการถ่ายโอนภารกิจกระจายอำนาจ กิจการสาธารณะไปสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เริ่มต้นขึ้นเมื่อปี 2542 เมื่อ พ.ร.บ. กำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจ ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2542 ประกาศใช้ "มีสาระสำคัญเกี่ยวกับการกำหนดการจัดระบบบริการสาธารณะตามอำนาจหน้าที่ และความสัมพันธ์ ระหว่างราชการบริหารส่วนกลาง ราชการบริหารส่วนภูมิภาค และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และระหว่าง องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วยกันเอง โดยมาตรา 12 แห่งกฎหมายดังกล่าว ได้กำหนดให้คณะกรรมการ การกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีอำนาจและหน้าที่ในการจัดทำแผนการกระจายอำนาจ ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และแผนปฏิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่น เพื่อเป็นเครื่องมือในการถ่ายโอนภารกิจและอำนาจหน้าที่ในการจัดบริการสาธารณะของรัฐให้แก่ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวมถึงการออกประกาศตามที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัตินี้ เพื่อให้องค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่นสามารถจัดทำบริการสาธารณะตามอำนาจหน้าที่และภารกิจถ่ายโอนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และตอบสนองความต้องการของประชาชนในท้องถิ่น" [
กรมพัฒนาและส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น]
โดยที่ กิจการ สถานีอนามัย เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี และ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล
เป็นภารกิจด้านการสาธารณสุข ที่จะต้องถูกโอนย้ายไปสู่ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ด้วยเช่นกัน โดยกำหนดให้ทั้งสองภารกิจ ต้องโอนไปยัง "องค์การบริหารส่วนจังหวัด" ตามประกาศคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (ประกาศ ก.ก.ถ.) 2 ฉบับ ได้แก่
- ประกาศ ก.ก.ถ. เรื่อง หลักเกณฑ์และขั้นตอนการถ่ายโอนภารกิจสถานีอนามัย เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2565 ลงวันที่ 5 เมษายน 2565
- ประกาศ ก.ก.ถ. เรื่อง หลักเกณฑ์และขั้นตอนการถ่ายโอนภารกิจสถานีอนามัย เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด ลงวันที่ 5 ตุลาคม 2564
ปัจจุบันการถ่ายโอน ไม่จำกัด เฉพาะ องค์การบริหารส่วนจังหวัด เท่านั้น แต่ องค์กรปกครองท้องถิ่นระดับอื่น ได้รับอนุมัติให้สามารถรับการถ่ายโอนได้ ได้แก่ เทศบาลตำบล (33 แห่ง ) องค์การบริหารส่วนตำบล (27 แห่ง) เทศบาลเมือง (11 แห่ง) เทศบาลนคร (8 แห่ง) และ เมืองพัทยา (ข้อมูล ณ กุมภาพันธ์ 2567)
ไทม์ไลน์การถ่ายโอน
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (Health Systems Research institute) จัดทำแผนผังไทม์ไลน์ ข้อมูลสรุปภาพรวมถ่ายโอนภารกิจ สอน./รพสต. สู่ อปท. ปี 2551 - 2567 ไว้เหมาะกับการทำความเข้าใจและศึกษา ดังนี้
พ.ศ. 2542 เริ่มต้นกระบวนการ เมื่อ พ.ร.บ. กำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจ ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.2542 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา
พ.ศ. 2551 ถ่ายโอน สถานีอนามัยครั้งแรก จำนวน 15 แห่ง ให้แก่
- อบต. 3 แห่ง
- เทศบาลตำบล 11 แห่ง
- เทศบาลเมือง 1 แห่ง
พ.ศ. 2564 ประกาศราชกิจานุเบกษา (19 ตค.2564)
ประกาศ กกถ. เรื่อง หลักเกณฑ์และขั้นตอนการถ่ายโอนภารกิจสถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษา นวมินทราชินี และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด
พ.ศ. 2565 ถ่ายโอนสะสม ถึงปี 2565 จำนวน 79 แห่ง (0.80%)
- อบต. 26 แห่ง
- เทศบาลตำบล 33 แห่ง
- เทศบาลเมือง 11 แห่ง
- เทศบาลนคร 8 แห่ง
- เมืองพัทยา 1 แห่ง
พ.ศ. 2566 ถ่ายโอนให้ อบจ.ปี 2566 จำนวน 3,263 แห่ง (33.05%)
- อบจ.รับถ่ายโอน 49 อบจ.
- ไม่รับถ่ายโอน 27 อบจ
รับถ่ายโอน 100% 6 อบจ.
- มุกดาหาร
- หนองบัวลำภู
- ร้อยเอ็ด
- ขอนแก่น
- ปราจีนบุรี
- สุพรรณบุรี
พ.ศ. 2567 ถ่ายโอนให้ อบจ.ปี2567 จำนวน 934 แห่ง (9.46%)
- ถ่ายโอนไป อบจ. 933 แห่ง
- ถ่ายโอนไป อบต. 1 แห่ง
- รับถ่ายโอน 62 อบจ.
- ไม่รับถ่ายโอน 14 อบจ.
สรุปถ่ายโอน ณ ปัจจุบัน (19 กพ.2567)
จำนวน สอน./รพ.สต.ทั้งหมด 9,872 แห่ง
- ยังไม่ถ่ายโอน 5,596 (56.69%)
- ถ่ายโอนแล้ว 4,276 (43.31%)
* จำนวนสอน.ทั้งหมด 97 แห่ง [
มูลนิธิพัฒนาสอน.]
สังกัดที่ถ่ายโอนไป
- อบจ. 4,196 แห่ง (98.13%)
- เทศบาลตำบล 33 แห่ง (0.77%)
- องค์การบริหารส่วนตำบล 27 แห่ง (0.63%)
- เทศบาลเมือง 11 แห่ง (0.26%)
- เทศบาลนคร 8 แห่ง (0.19%)
- เมืองพัทยา 1 แห่ง (0.02%)
สรุปภาพรวมถ่ายโอนภารกิจ
สรุปภาพรวมถ่ายโอนภารกิจ สอน./รพสต. สู่ อปท. ปี 2551 - ปัจจุบัน ข้อมูล ณ 19 ก.พ. 2567
องค์การบริหารส่วนจังหวัด
- จำนวน อบจ. 76 แห่ง
- รับถ่ายโอน 62 แห่ง
- ไม่รับถ่ายโอน 14 แห่ง
หน่วยบริการแม่ข่าย(CUP)
- จำนวนแม่ข่าย(CUP) 925 แห่ง
- CUP มีลูกข่ายถ่ายโอน 646 แห่ง
- CUP ไม่มีลูกข่ายถ่ายโอน 279 แห่ง
หน่วยบริการลูกข่ายข่าย(สอน./รพสต.)
- รพ.สต.ทั้งหมด 9,872 แห่ง
- ถ่ายโอน 4,276 แห่ง (ถ่ายโอนไป อบจ. 4,196 แห่ง)
- บุคลากรถ่ายโอนไป อบจ. 28,990 คน
- กลุ่ม1(ขรก./ลจป./พนร.) 16,418 คน
- กลุ่ม2(พกส/ลูกจ้างทั่วไป) 12,572 คน
- ไม่ถ่ายโอน 5,596 แห่ง
หน่วยงานสังกัด รพสต.ปัจจุบัน
- กระทรวงสาธารณสุข 5,596 แห่ง
- อบจ. 4,196 แห่ง
- เทศบาลตำบล 33 แห่ง
- องค์การบริหารส่วนตำบล 27 แห่ง
- เทศบาลเมือง 11 แห่ง
- เทศบาลนคร 8 แห่ง
- เมืองพัทยา 1 แห่ง