23 พฤศจิกายน 2566 ที่มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย จังหวัดน่าน นายแพทย์ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานเปิดงานแสดงผลงานและการประชุมพัฒนาเมืองต้นแบบด้านสุขภาพ (Healthy Cities MODELs) โดยมี แพทย์หญิงนวลสกุล บำรุงพงศ์ คณะที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข นายแพทย์โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข นายชัยนรงค์ วงศ์ใหญ่ รองผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน คณะผู้บริหาร และนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดทั่วประเทศ ร่วมงาน
นายแพทย์ชลน่าน กล่าวว่า เศรษฐกิจสุขภาพ เป็นหนึ่งในนโยบายมุ่งเน้นที่สำคัญของกระทรวงสาธารณสุขและรัฐบาล เพื่อสร้างต้นแบบพื้นที่อายุยืน (Blue Zone) “หนึ่งเขตสุขภาพ หนึ่งพื้นที่อายุยืน” ในทุกจังหวัด ภายใต้การพัฒนาเมืองต้นแบบสุขภาพ ( Healthy Cities MODELs) “เมืองสุขภาพดี วิถีชุมชน คนอายุยืน” โดยปักหมุด Kick Off ที่จังหวัดน่าน หรือ “Nan Healthy Cities MODELs” เป็นแห่งแรก เนื่องจากมีบริบทของเมืองที่เอื้อต่อการเป็นเมืองสุขภาพดี ในทุกมิติ ครอบคลุมกรอบหลัก 3 ด้าน คือ Health Care Infrastructure, Environment Policies และ Urban Design ดำเนินการภายใต้ 6 ตัวชี้วัดหลัก ซึ่งเป็นแนวทางและหลักการในการพัฒนาแต่ละพื้นที่ให้ได้รับการรับรองเป็นเมืองสุขภาพดี
สำหรับ 6 ตัวชี้วัดหลัก ประกอบด้วย 1.มีคณะกรรมการอำนวยการเมืองสุขภาพดีระดับจังหวัด 2.มีคณะกรรมการที่มาจากทุกภาคส่วนร่วมขับเคลื่อน 3.มีกิจกรรมในถนนสายอาหารสุขภาพและโรงแรม 4.มีกิจกรรมด้านสุขภาพ อาหารปลอดภัย ส่งเสริมการเคลื่อนไหวออกแรง ออกกำลังกาย และส่งเสริมการรวมกลุ่มเพื่อสร้างกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิตดี 5.มีผลลัพธ์การดำเนินงานในรูปแบบของโครงการ กิจกรรม ผลิตภัณฑ์และมีการกำกับติดตามความก้าวหน้าเป็นระยะ และ 6.มีการสื่อสารประชาสัมพันธ์ผลการดำเนินกิจกรรมของแต่ละพื้นที่สู่สาธารณะในวงกว้าง อีกทั้ง จะเร่งจัดทำคู่มือมาตรฐาน Healthy Cities MODELS เพื่อเป็นแนวปฏิบัติในระดับประเทศ และใช้เป็นแนวทางในการจัดทำกระบวนการรับรองการเป็นเมืองสุขภาพดีในอนาคตอีกด้วย
ด้าน นายแพทย์โอภาส กล่าวว่า งานแสดงผลงานฯ ในวันนี้ เพื่อให้คณะผู้บริหาร รวมทั้งนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดทั่วประเทศและผู้เกี่ยวข้องได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้และร่วมกันขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจสุขภาพ ผลักดันให้เกิดการพัฒนา Healthy Cities MODELs ยกระดับการดูแลสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีของประชาชนสอดคล้องตามบริบทของแต่ละพื้นที่ โดยมีจังหวัดน่านเป็นเมืองต้นแบบ และมี 7 จังหวัด ในเขตสุขภาพที่ 1 ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย แพร่ พะเยา ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน ร่วมดำเนินการด้วย โดยจะขยายให้ครอบคลุม 12 จังหวัด ทั้ง 12 เขตสุขภาพ เพื่อให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้รู้จักและยอมรับจังหวัดน่านรวมทั้งจังหวัดอื่นๆ ในมิติของการเป็นเมืองสุขภาพดี เกิดเป็น Brand Healthy Cities Model ของประเทศไทยต่อไป
กิจกรรมภายในงาน ประกอบด้วย การแลกเปลี่ยนเรียนรู้การดำเนินงาน City MODELs, การเสวนา เรื่อง Healthy Cities Models, การสร้างสรรค์เมนูชูสุขภาพ, การแสดงพื้นเมือง การบรรเลงดนตรีพื้นบ้าน, นิทรรศการและบูธกิจกรรม “Healthy Cities Models” เป็นต้น
โครงการ HEALTHY CITY MODELs
โครงการ HEALTHY CITY MODELs เริ่ม 20 เมืองใน 12 เขตสุขภาพ เป็น Blue Zone “เมืองสุขภาพดี วิถีชุมชน คนอายุยืน” นำร่อง “น่าน” นครแห่งความสุข
เปิดตัวอย่างเป็นทางการแล้วสำหรับ โครงการ HEALTHY CITY MODELs “เมืองสุขภาพดี วิถีชุมชน คนอายุยืน” ณ วิทยาลัยสงฆ์นครน่าน มจร.เฉลิมพระเกียรติฯ อ.ภูเพียง จ.น่าน ภายใต้นโยบายสร้างเศรษฐกิจสุขภาพ 1 ใน 13 นโยบายหลักของกระทรวงสาธารณสุข ภายใต้การนำของ นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งมีเป้าหมาย Quick Win ใน 100 วัน เขตสุขภาพละ 1 เมือง ล่าสุด มีพื้นที่ชุมชนสุขภาพดีในจังหวัดต่างๆ นำร่องครบทั้ง 12 เขต รวม 19 เมือง
นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เผยถึงแนวคิดเมืองสุขภาพดี ว่า คือเมืองที่เอื้อให้ผู้คนมีคุณภาพชีวิตที่ดี จากสภาพแวดล้อมที่สะอาด ปลอดภัย ตอบสนอง ความต้องการพื้นฐาน เปิดโอกาสให้คนมีปฏิสัมพันธ์จากการทำกิจกรรมร่วมกัน ซึ่ง Healthy City Models ประกอบด้วย 7 ดี คือ กินดี อยู่ดี อารมณ์ดี สติปัญญาดี สิ่งแวดล้อมดี สังคมดี และระบบบริการสุขภาพดี
นพ.ชลน่านกล่าวต่อว่า ขณะนี้มีพื้นที่นำร่อง Healthy City Models ครบทั้ง 12 เขตสุขภาพ รวม 20 แห่ง โดยเขตสุขภาพที่ 1 นำร่องครบทุกจังหวัด ได้แก่ 1) “Nan City Models” พื้นที่เทศบาลเมืองน่าน ต.ในเวียง จ.น่าน 2) “ชุมชนแม่จั๊วะ” พื้นที่ชุมชนแม่จั๊วะ หมู่ 8 ต.แม่จั๊วะ อ.เด่นชัย จ.แพร่ 3) “เมืองมางน่าอยู่” ต.บ้านมาง อ.เชียงม่วน จ.พะเยา 4) “The old man town เมืองผู้สูงวัย” ตำบลม่วงคำ พื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลม่วงคำ อ.พาน จ.เชียงราย 5) “ต้นแบบเมืองสุขภาพจังหวัดเชียงใหม่” พื้นที่บ้านวังธาร หมู่ 1 ต.ร้องวัวแดง อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ 6) บ้านท่าส้มป่อย หมู่ 1 ต.ทุ่งฝาย อ.เมืองลำปาง จ.ลำปาง 7) “คนวังมุยสุขภาพดี” พื้นที่ชุมชนบ้านวังมุย หมู่ 1 ต.ประตูป่า อ.เมืองลำพูน จ.ลำพูน 8) “ชุมชนคนแม่ฮี้สุขภาพดี” พื้นที่บ้านแม่ฮี้ หมู่ 5 ต แม่ฮี้ อ.ปาย จ.แม่ฮ่องสอน
ส่วนเขตสุขภาพที่เหลือ ได้แก่ เขตสุขภาพที่ 2 ชุมชนบ้านหาดเสี้ยวเหนือ หมู่ 2 ต.หาดเสี้ยว อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย เขตสุขภาพที่ 3 บ้านนา ต.บ้านนา อ.วชิรบารมี จ.พิจิตร เขตสุขภาพที่ 4 “Nakhon Nayok Healthy City Models อยู่ดี มีแฮง บ้านพวนหนองแสง นครนายก” พื้นที่บ้านหนองหัวลิงใน หมู่ 3 ต.หนองแสง อ.ปากพลี จ.นครนายก เขตสุขภาพที่ 5 “ชุมชนสุขภาพดี วิถีบ้านคลองเหมืองใหม่” พื้นที่ชุมชนบ้านคลองวัว ต.เหมืองใหม่ อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม เขตสุขภาพที่ 6 “Khoa-Ta-Nuay Model Way of Life Balance สมดุลชีวิตวิถีชุมชน คนเขาตาหน่วย” พื้นที่ชุมชนบ้านเขาตาหน่วย ต.เกาะเปริด อ.แหลมสิงห์ จ.จันทบุรี เขตสุขภาพที่ 7 “การจัดการตนเองเพื่อป้องกันภาวะพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน CHAIR Model” พื้นที่บ้านหนองแวง หมู่ 8 ต.แวงน่าง อ.เมือง จ.มหาสารคาม เขตสุขภาพที่ 8 “Banchiang Community Healthy Models ชุมชนบ้านเชียงเมืองต้นแบบ สุขภาวะดี” พื้นที่บ้านพิพิธภัณฑ์ หมู่ 13 ต.บ้านเชียง อ.หนองหาน จ.อุดรธานี เขตสุขภาพที่ 9 “ยอดน้ำซับ สู่เศรษฐกิจสุขภาพ ชัยภูมิ” พื้นที่บ้านซับรวงไทร หมู่ 4 ต.นาเสียว อ.เมือง จ.ชัยภูมิ และ “เบาหวานสงบได้..ที่ขามสะแกแสง” โรงเรียนอ่อนหวานวิทยา อ.ขามสะแกแสง จ.นครราชสีมา เขตสุขภาพที่ 10 พื้นที่ชุมชนเทศบาลเมืองพิบูลมังสาหาร ต.พิบูล อ.พิบูลมังสาหาร จ.อุบลราชธานี เขตสุขภาพที่ 11 “NCDs หายได้ที่สุราษฎร์ธานี” พื้นที่บ้านไกรสร หมู่ 4 ต.เขาพัง อ.บ้านตาขุน จ.สุราษฎร์ธานี และ เขตสุขภาพที่ 12 “บ้านดินลาน ชุมชนดี กินดีอยู่ดี สู่ชีวีที่ยั่งยืน” พื้นที่บ้านดินลาน หมู่ 15 ต.ท่าช้าง อ.บางกล่ำ จ.สงขลา
“ภายใน 1 ปี จะพยายามผลักดันให้เกิด เมืองสุขภาพดี Healthy City Models เพิ่มขึ้นจนครบทุกจังหวัด เพื่อให้เมืองไทยเป็นเมืองสุขภาพดี คนไทยแข็งแรง เมืองไทยแข็งแรง อย่างแท้จริง” นพ.ชลน่านกล่าว
