กรมการแพทย์เตือนพบผู้ดื่มสุราเถื่อน เสี่ยงตาบอด เลือดเป็นกรด หมดสติและเสียชีวิตกระทันหัน ล่าสุดมีผู้ป่วยเข้าโรงพยาบาลพร้อมกันหลายรายในกรุงเทพมหานคร
แพทย์หญิงอัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า กรมการแพทย์ได้รับแจ้งพบผู้ป่วยที่ดื่มสุราเถื่อนมีส่วนผสมที่อันตราย เข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลนพรัตนราชธานี โรงพยาบาลราชวิถีและโรงพยาบาลอื่นๆ ในเขตกรุงเทพมหานครพร้อมกันกว่า 10 ราย ด้วยอาการเวียนศีรษะ ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียนรุนแรง มีอาการตามองไม่เห็นหรือมองเห็นผิดปกติทั้งสองข้าง อาจมีอาการชักเกร็งกระตุกทั้งตัว ซึม ซึ่งขณะนี้กรมการแพทย์ ได้มีการตั้งศูนย์การประสานงานที่โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี โดยได้มีการประสานงาน หน่วยงานในสังกัดกรมการแพทย์ และหน่วยงาน อื่นๆที่เกี่ยวข้อง เช่นกรุงเทพมหานคร กรมสรรพสามิตในพื้นที่กรุงเทพตะวันออก ซึ่งเป็นพื้นที่ที่พบผู้ป่วยเป็นจำนวนมาก โดยผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าวอยู่ระหว่างการดูแลรักษาของแพทย์พยาบาล รวมถึงได้มีการประชาสัมพันธ์แจ้งเตือนไปยังประชาชนในพื้นที่ให้หลีกเลี่ยงการดื่มสุราเถื่อน เนื่องจากอาจจะเกิดอันตรายถึงชีวิตได้ การดื่มสุราเถื่อนเสี่ยงทำให้ได้รับสารพิษ อันจะก่อให้เกิดความผิดปกติต่อสมองและระบบประสาทส่วนกลาง เส้นประสาทตา และร่างกายทุกระบบจากภาวะเลือดเป็นกรด เมื่อผู้ป่วยดื่มเหล้าที่มีส่วนผสมของเมทิลแอลกอฮอล์ เมื่อร่างกายมีการดูดซึม เมทิลแอลกอฮอล์จะถูกส่งไปเผาผลาญที่ตับ ซึ่งตัวฟอร์มัลดีไฮด์นี้เป็นพิษสูงต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะระบบประสาทและสมอง
อาการของผู้ป่วยที่เกิดจากพิษของเมทิลแอลกอฮอล์ มักจะมีประวัติดื่มเหล้าที่ผลิตเอง ยาดอง หรือเหล้าที่ราคาถูกเกินจริง หรือมีส่วนผสมที่เป็นอันตรายอื่น ๆ อาการมักจะเกิดขึ้นหลังจากการดื่มไปแล้ว 16-24 ชั่วโมง เพราะเป็นช่วงเวลาที่มีการสร้างฟอร์มัลดีไฮด์และกรดฟอร์มิก จากกระบวนการเผาผลาญที่เกิดขึ้นในร่างกาย ผู้ป่วยจะมีอาการตั้งแต่ อาการแฮงค์เหมือนการดื่มเหล้าทั่ว ไป ร่วมกับมึนเวียนศีรษะ ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียนรุนแรง มีอาการตามองไม่เห็นหรือมองเห็นผิดปกติทั้งสองข้าง อาจมีอาการชักเกร็งกระตุกทั้งตัว ซึม และเสียชีวิตจากภาวะเลือดเป็นกรดรุนแรงและระบบต่าง ๆ ของร่างกายทำงานล้มเหลว
ทั้งนี้ เนื่องจากอาการของผู้ป่วยอาจจะไม่จำเพาะเจาะจงมาก ดังนั้น ประวัติจากญาติหรือเพื่อนที่สามารถบอกเล่าพฤติกรรมการดื่ม หรือมีตัวอย่างของเครื่องดื่มมาด้วย จะช่วยให้นึกถึงภาวะนี้ได้รวดเร็วยิ่งขึ้น การรักษาที่รวดเร็ว จะช่วยลดภาวะความผิดปกติทางระบบประสาทและลดอัตราเสียชีวิตได้ จึงขอฝากความห่วงใยไปยังประชาชนทั้งกลุ่มผู้ดื่มและผู้จำหน่ายสุรา ตลอดจนผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายเพื่อร่วมกันป้องกันการได้รับสารพิษาจากเหล้าปลอมและส่วนผสมต่าง ๆ ที่เป็นอันตรายถึงชีวิตได้
เอทิลแอลกอฮอล์ กับ เมทิลแอลกอฮอล์ อันไหนกินได้กันแน่
กรมควบคุมโรค จำแนก แอลกอฮอล์ 2 ประเภท ดังนี้
1. เอทิลแอลกอฮอล์(เอทานอล)
ของเหลวไวไฟ ละลายน้ำไม่มีสี มีกลิ่นและ รสขม ได้จากการหมักพืชผลทางการเกษตร เช่น อ้อย กากน้ำตาล กากอ้อย แป้ง มันสำปะหลัง มันเทศ ธัญพืชต่าง ๆ
ความเป็นพิษต่อร่างกาย : ดื่มเป็นระยะเวลานานจะเกิดโรคพิษสุราเรื้อรัง ตับอักเสบ มะเร็งตับ
การใช้ประโยชน์ และตัวอย่าง ใช้ทำเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เปอร์เซ็นต์แอลกอฮอล์ที่มีแตกต่างกัน
2. เมทิลแอลกอฮอล์ (เมทานอล)
ของเหลวไวไฟ ละลายน้ำไม่มีสี มีกลิ่นและรส ไม่ต่างจากเอทิลแอลกอฮอล์ได้จากกระบวนการ กลั่นทางปิโตรเคมี
ความเป็นพิษต่อร่างกาย
ทางเดินหายใจ : ระคายเคืองต่อทางเดินหายใจ หลอดลมอักเสบ หายใจลำบาก
ทางปาก : ปวดท้อง เวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน กล้ามเนื้อกระตุก และเสียชีวิตได้
ทางตา : ระคายเคืองเยื่อบุตา การมองเห็น ผิดปกติ อาจทำให้ตาบอด
การใช้ประโยชน์ และตัวอย่าง ใช้ในอุตสาหกรรม เช่น สีทาไม้ น้ำยาลอกสี น้ำมันเคลือบเงา
คำแนะนำสำหรับประชาชน เมื่อต้องเลือกซื้อเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ควรซื้อเหล้าจากร้านที่เชื่อถือได้ มีแสตมป์สรรพสามิตที่ขวด
- ขวดต้องไม่มีการนำมาแยกบรรจุใหม่
- ไม่มีการใช้ขวดเครื่องดื่มอื่นๆ มาบรรจุแทน ฉลากต้องชัดเจน
- หากพบว่า เหล้ามีสี กลิ่น รสชาติเปลี่ยนไปจากเดิม ขุ่นหรือมีตะกอนไม่ควรดื่ม
ภาวะพิษจากเมทานอล
เมทานอล เป็นแอลกอฮอล์ชนิดหนึ่ง ไม่มีสี ระเหยง่าย ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตสารเคมี และตัวทำละลาย ไม่เหมาะสมสำหรับการบริโภคเนื่องจากมีความเป็นพิษสูง
ช่องทางรับสัมผัส และผลกระทบด้านสุขภาพ
- ทางจมูก ระคายเคืองทางเดินหายใจ วิงเวียน ปวดศรีษะ อ่อนเพลีย และหายใจลำบาก
- ทางตา ตาแดง ปวดตา ตาพร่ามัว
- ทางผิวหนัง ผิวแห้งและแดง
- ทางปาก ระคายเคืองทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ชัก หมดสติ และเสียชีวิตได้
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
- หากสูดดมเข้าไป ให้ย้ายผู้ป่วยไปยังบริเวณที่มีอากาศบริสุทธิ์
- หากสัมผัสผิวหนัง ล้างด้วยสบู่และน้ำปริมาณมาก ถอดเสื้อผ้าที่ปนเปื้อนออกทัน
- หากสัมผัสดวงตา ล้างตาด้วยน้ำสะอาด อย่างน้อย 20 นาที
- หากกิน บ้วนปากด้วยน้ำสะอาด อย่าทำให้อาเจียนเอง รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที
การป้องกันสำหรับประชาชน
- หลีกเลี่ยงการบริโภคเหล้ายาดอง รวมทั้งสุราที่ไม่ได้รับอนุญาตจากกรมสรรพสามิต
- หากพบว่า มีสี กลิ่น รสเปลี่ยนไป จากเดิม ขุ่นหรือมีตะกอนไม่ควรดื่ม
- ใช้เมทานอลในบริเวณที่มีการระบายอากาศ
- สวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน เช่น ถุงมือ แว่นตา และหน้ากาก ในการใช้เมทานอล
รู้จัก เอทิลแอลกอฮอล์ vs เมทิลแอลกอฮอล์ และไอโซโพรพิลแอลกอฮอล์
แอลกอฮอล์ เป็นสารอินทรีย์ที่มีองค์ประกอบหลักคือธาตุคาร์บอน ไฮโดรเจน และอ๊อกซิเจน ส่วนมากผู้คนจะคุ้นหูกับแอลกอฮอล์ที่มีการนำมาใช้งานอยู่ 3 ชนิด คือ เมทิลแอลกอฮอล์ เอทิลแอลกอฮอล์ และไอโซโพรพิลแอลกอฮอล์
เมทิลแอลกอฮอล์ หรือ เมทานอล (Methanol)
- ผลิตจาก กระบวนการทางเคมี
- การนำไปใช้ เพื่อเป็นต้วทำละลายในอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ เช่น สีทาไม้ น้ำมันเคลือบเงา ยาลอก
- พิษต่อร่างกาย หากดื่มเข้าไป จะเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน เห็นภาพไม่ชัด มีผลต่อประสาทตา และอาจทำให้ตาบอดได้ หอบเหนื่อย หายใจเร็ว ทำให้ไตอักเสบ หรือ โลหิตเป็นพิษ ซึ่งอันตรายถึงชีวิต
เอทิแอลกอฮอล์ หรือ เอทานอล (Ethanol)
- ผลิตจาก กระบวนการหมักพืชผลทางการเกษตรที่มีองค์ประกอบของแป้งหรือนำ้ตาลสูง และกลั่นให้บริสุทธิ์
- การนำไปใช้ นำไปบริโภคหรือใช้ทางการแพทย์ได้
- พิษต่อร่างกาย ทำให้ผิวแห้ง แต่ไม่ระคายเคือง บริเวณเยื่อบุจมูก คอ และตา แต่จะน้อยกว่า ไอโซโพรพิลแอลกอฮอล์
ไอโซโพรทานอล (Isopropanol)
- ผลิตจาก การเติมน้ำไปในแก๊สโพรพีน ด้วยกลไกทางเคมี ซึ่งเป็นหนึ่งในกระบวนการทางปิโตรเคมี
- สามารถนำมาใช้ทำความสะอาดฆ่าเชื้อโรคบนพื้นผิวอุปกรณ์ต่างๆ ได้
- พิษต่อร่างกาย ทำให้ระคายเคืองผิวหนัง ผิวแห้ง แตกลอก เกิดผื่นแพ้ ระคายเคืองเยื่อบุตา และเป็นแผลที่กระจกตา
พิษจากเมทานอล หรือสุราเถื่อน
สุรา/เหล้าเถื่อน ส่วนใหญ่เกิดจากการดื่มสุราที่มี สารเมทานอลปนเปื้อนอยู่ มักจะพบในสุราปลอม หรือ เหล้าเถื่อนที่ต้มกลั่นเอง
สารเมทอล (Methanol หรือ Wood alcohol) จะเป็นแอลกอฮอล์ชนิดเชื้อเพลิง เป็นสารพิษที่ใช้ในงานอุตสาหกรรม ไม่ควรนำมาบริโภค
อาการ
- มีอาการแฮงค์เหมือนดื่มเหล้าทั่วไป ร่วมกับมึนเวียนศรีษะ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียนรุนแรง
- มีอาการตาพร่ามัว อาจมองไม่เห็น หรือมองเห็นผิดปกติทั้งสองข้าง
- อาจมีอาการชักเกร็ง กระตุกทั้งตัว ซึม และ เสียชีวิต จากภาวะเลือดเป็นกรดรุนแรง และระบบร่างกายต่างๆ ทำงานล้มเหลว
การรักษา ทำได้โดยการประคับประคอง และอาจร่วมการรักษาโดยใช้เอทานอล ซึ่งไม่ได้เป็นยาต้านพิษโดยตรง เพียงแต่จะชะลอการเกิดพิษของเมทานอล
สิ่งที่ช่วยได้ดีที่สุดคือ การล้างไต
วิธีจำแนกแอลกอฮอล์ทั้ง 3 ชนิด
พิษจากเมทานอล หรือสุราเถื่อน
แพทย์เตือนสุราเถื่อน (เมธานอล)