กรมการท่องเที่ยวเป็นหน่วยงานที่มีภารกิจในด้านการส่งเสริมและพัฒนาบริการด้านการท่องเที่ยว จึงมุ่งเน้นพัฒนาและยกระดับสถานประกอบการด้านการท่องเที่ยว รวมถึงหน่วยงานและชุมชนให้มีมาตรฐาน โดยได้ดำเนินการตรวจประเมินมาตรฐานการท่องเที่ยวอาเซียนในทุกๆปี เพื่อให้เกิดมาตรฐานด้านการท่องเที่ยวร่วมกันทั้งภูมิภาคอาเซียน
มาตรฐานการท่องเที่ยวอาเซียน 7 มาตรฐาน
- ASEAN HomeStay Standard มาตรฐานโฮมสเตย์อาเซียน
- ASEAN Public Toilet Standard มาตรฐานห้องน้ำสาธารณะอาเซียน
- ASEAN Clean City Standard มาตรฐานเมืองท่องเที่ยวสะอาดอาเซียน
- ASEAN Green Hotel Standard มาตรฐานโรงแรมสีเขียวของอาเซียน
- ASEAN Spa Standard มาตรฐานสปาอาเซียน
- ASEAN CBT Standard มาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชนอาเซียน
- ASEAN Sustainable Tourism Award รางวัลการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนอาเซียน
ASEAN HomeStay Standard มาตรฐานโฮมสเตย์อาเซียน
โฮมสเตย์ คือ บ้านพักที่นักท่องที่ยวต้องพักอาศัยกับเจ้าของบ้าน ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ของนักท่องเที่ยวที่ต้องการท่องเที่ยวโดยชุมชน เพื่อได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ในท้องถิ่น เรียนรู้วัฒนธรรมวิถีชีวิตของคนในชุมชน โดยมาตรฐานโฮมสเตย์อาเซียน ประกอบด้วย 9 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) ด้านการเป็นเจ้าบ้าน 2) ด้านกิจกรรม 3) ด้านการบริหารจัดการ 4) ด้านที่ตั้ง 5) ด้านความปลอดภัย 6) ด้านการตลาดและการประชาสัมพันธ์ 7) ด้านหลักความยั่งยืน 8 ) ด้านที่พัก และ 9) ด้านสุขอนามัยและความสะอาด ปัจจุบันมีสถานประกอบการที่อยู่ระหว่างการรับรอง จำนวน 12 แห่ง
ASEAN Public Toilet Standard มาตรฐานห้องน้ำสาธารณะอาเซียน
มาตรฐานห้องน้ำสาธารณะอาเซียน ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) ด้านการออกแบบและการจัดการสิ่งแวดล้อม 2) ด้านอุปกรณ์และสิ่งอำนวยความสะดวก 3) ด้านความสะอาด และ 4) ด้านความปลอดภัย ปัจจุบันมีสถานประกอบการที่อยู่ระหว่างการรับรอง จำนวน 30 แห่ง
ASEAN Clean City Standard มาตรฐานเมืองท่องเที่ยวสะอาดอาเซียน
มาตรฐานเมืองท่องเที่ยวสะอาดอาเซียน ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม 2) ด้านความสะอาด 3) ด้านการจัดการของเสีย 4) ด้านการสร้างความตระหนักในเรื่องความสะอาด และการดูแลสิ่งแวดล้อม 5) ด้านพื้นที่สีเขียว 6) ด้านสุขอนามัยและความปลอดภัย และ 7) ด้านโครงสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวก ปัจจุบันมีเมืองท่องเที่ยวที่อยู่ระหว่างการรับรอง จำนวน 8 แห่ง
ASEAN Green Hotel Standard มาตรฐานโรงแรมสีเขียวของอาเซียน
มาตรฐานโรงแรมสีเขียว ประกอบด้วย 11 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) นโยบายด้านสิ่งแวดล้อม และการดำเนินงานสำหรับการบริหารงานโรงแรม 2) การใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 3) ความร่วมมือกับชุมชน และองค์กรท้องถิ่น 4) การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ 5) การจัดการขยะ 6) ประสิทธิภาพพลังงาน 7) ประสิทธิภาพน้ำและคุณภาพน้ำ 8 ) การจัดการคุณภาพอากาศ 9) การจัดการเสีย 10) การจัดการน้ำเสียและการบำบัด และ 11) การจัดการขยะมีพิษและขยะอันตราย ปัจจุบันมีสถานประกอบการที่อยู่ระหว่างการรับรอง จำนวน 57 แห่ง
ASEAN Spa Standard มาตรฐานสปาอาเซียน
มาตรฐานสปาอาเซียน ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ ได้แก่
1) ด้านสถานที่
2) ด้านการบริการ
3) ด้านบุคลากร
4) ด้านผลิตภัณฑ์
5) ด้านอุปกรณ์/เครื่องมือ
6) ด้านการบริหารจัดการ
7) ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อม ปัจจุบันมีสถานประกอบการที่อยู่ระหว่างการรับรอง จำนวน 10 แห่ง
ASEAN CBT Standard มาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชนอาเซียน
มาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชนอาเซียน ประกอบด้วย 8 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) การเป็นเจ้าของและจัดการโดยชุมชน 2) การมีส่วนส่งเสริมการเป็นอยู่ที่ดีของสังคม 3) การอนุรักษ์ และปรับปรุงสภาพแวดล้อม 4) การกระตุ้นให้เกิดปฏิสัมพันธ์ ระหว่างชุมชนท้องถิ่นกับผู้มาเยือน 5) การให้บริการการท่องเที่ยวและนำเที่ยวที่มีคุณภาพ 6) การสร้างความมั่นใจในคุณภาพของบริการอาหาร และเครื่องดื่ม 7) การสร้างความมั่นใจในคุณภาพของที่พัก และ 8 ) การสร้างความมั่นใจในการปฏิบัติงาน ของผู้ประกอบการการท่องเที่ยวอย่างเป็นมิตร (CBT Friendly Tour Operators-FTO) เพื่อการท่องเที่ยวโดยชุมชนขาเข้า (In-Bound) ปัจจุบันมีชุมชนที่อยู่ระหว่างการรับรอง จำนวน 10 แห่ง
ASEAN Sustainable Tourism Award รางวัลการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนอาเซียน
ประชาคมอาเซียน มุ่งส่งเสริมพฤติกรรมความรับผิดชอบในหมู่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่างๆ โดยจะดำเนินการใช้มาตรฐานการท่องเที่ยวอาเซียนเป็นหลักสำคัญ และอำนวยให้เกิดการเสนอแหล่งท่องเที่ยวให้หลากหลายขึ้น โดยมุ่งให้ความสำคัญในพื้นที่ และแหล่งท่องเที่ยวปรากฏใหม่ที่ยังเป็นที่รู้จักกันน้อย ให้มีการดำเนินงานมอบรางวัลการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนอาเซียน (ASTA) ซึ่งจะจัดขึ้นทุก 2 ปีในแต่ละประเทศสมาชิกอาเซียน เพื่อค้นหาและให้รางวัลแก่ความพยายามของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในแหล่งท่องเที่ยว ทั้งในชนบทและในเมืองของอาเซียน รางวัลการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของอาเซียน (ASTA) จะสร้างความรู้จัก และส่งเสริมผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวในชนบทและในเมือง ที่มีความยั่งยืนสมควรแก่การปรากฏอย่างเด่นชัดมากขึ้นในการเกิดตลาด และฐานการผลิตใหม่ของอาเซียน