ข้อมูลบริการสุขภาพ

 

โครงการ "อาหารสมุนไพรเสริมสร้างสุขภาพ" โดย TTMIC ให้ข้อมูลน่าสนใจ เกี่ยวกับ สมุนไพรไทยว่า  การดูแลสุขภาพและการเสริมภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายด้วยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น พืช ผัก ผลไม้ และสมุนไพร ที่ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ที่อุดมไปด้วยวิตามินซีหรือสารต้านอนุมูลอิสระ หรือสมุนไพรที่มีสารสำคัญที่มีศักยภาพในการลดการติดเชื้อไวรัสได้ จะช่วยให้ร่างกายมีภูมิต้านทานที่แข็งแรงขึ้น ลดโอกาสติดเชื้อทางเดินหายใจจากโรค COVID-19 หรือหากติดเชื้อก็อาจช่วยลดความเสี่ยงที่จะมีอาการรุนแรงได้ ซึ่งเป็นการปรับธาตุ 4 ในร่างกาย ดิน น้ำ ลม ไฟ ให้กลับสู่สมดุลได้ และที่สำคัญเราต้องรับประทานอาหารที่สะอาด ใช้ภาชนะที่สะอาด กินร้อน ช้อนตัวเอง และล้างมือก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง ร่วมกับการออกกำลังกายและพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อทำร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ เปรียบเสมือนสร้างป้อมปราการที่แข็งแรงให้กับตัวเราเอง
 

สมุนไพร ที่มีสาระสำคัญช่วยลดโอกาสการติดเชื้อไวรัสก่อโรค COVID-19

 

มีสาร curcumin ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ต้านอนุมูลอิสระ มีงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่าขมิ้นชันช่วยยับยั้งการหลั่งสารอักเสบ และปรับภูมิคุ้มกันไม่ให้ทำลายปอดให้เกิดความเสียหายจากการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ (influenza A virus) และจากการจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ (Molecular docking) พบว่าสารสำคัญของขมิ้นชัน และ demethoxycurcumine สามารถแย่งจับกับตำแหน่งที่ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 จะเข้าสู่เซลล์ปอดและตำแหน่งที่มีผลยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสได้
 

การศึกษาวิจัยจากการศึกษาในหลอดทดลอง พบว่ามีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เอ

ในการป้องกันไม่ให้เชื้อเข้าเซลล์ ยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัส และช่วยยับยั้งการหลั่งสารอักเสบ 

ศาสตร์การแพทย์แผนไทย ขมิ้นชัน รสเผ็ดร้อน ช่วยเจริญอาหาร ยาบำรุงธาตุ ฟอกเลือด แก้ท้องอืดเฟ้อ แน่น จุกเสียด ลดน้ำหนัก ปวดประจำเดือน ประจำเดือนมาไม่ปกติ อาการดีซ่าน แก้อาการวิงเวียน แก้หวัด แก้อาการชัก ลดไข้ ขับปัสสาวะ รักษาอาการท้องมาน

 

หอมใหญ่ หอมแดง ในหัวหอมมีสารเคอร์ซิติน (Quercetin) ซึ่งมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย อีกทั้งในปัจจุบันมีการศึกษาพบว่าสาร Quercetin ที่พบในหัวหอมหรือหอมแดง มีฤทธิ์ต้านเชื้อก่อโรค COVID-19 บรรเทาอาการหวัดคัดจมูก ช่วยต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่และยังมีฤทธิ์ต้านฮีสตามีน ช่วยขยายหลอดลม  ทั้งยังมีสารฟลาโวนอล (Flavonols) ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ดี ช่วยลดการอักเสบ

สารสำคัญในหัวหอม หอมแดง คือ ไดโพรพิล ไดซัลไฟด์ และไดโพรพิล ไตรซัลไฟด์ ที่ช่วยยับยั้งแบคทีเรียบางชนิด  และมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ บรรเทาอาการหวัดคัดจมูก
 

องค์ประกอบทางเคมี : หัวหอมมีน้ำมันระเหยง่ายที่มีกำมะถัน diallyl disulphide เป็นองค์ประกอบ  มีธาตุฟอสฟอรัสสูง หอมสดจะมีน้ำมันหอมระเหยมากกว่าหอมที่ผ่านความร้อน แก้อาการหวัดได้ดี

ศาสตร์การแพทย์แผนไทย รสเผ็ดร้อน ขับลมในลำไส้  แก้ไข้ ขับเสมหะในทรวงอก แก้ปวดท้อง  บำรุงธาตุ  แก้หวัดคัดจมูก  ใช้หัวตำสุมหัวเด็กแก้หวัด

 

มะรุมเป็นผักที่มีวิตามินซีสูงและยังพบสารสำคัญ Quercetin และ kaempferol ซึ่งออกฤทธิ์ต้านเชื้อได้ดี ใบมะรุมมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงมากโดยเฉพาะกลุ่มฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ซึ่งมีการศึกษาการใช้สารกลุ่มนี้ในการรักษาโรคหลอดลมอักเสบ ไข้มาลาเรีย ไข้เลือดออก อีกทั้งมีการจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง  Main Protease ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้
 

การศึกษาวิจัยจากการศึกษาในหลอดทดลองพบว่ามะรุมมีสารสำคัญ quercetin, phenolic compounds และ flavonoids ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ฤทธิ์ป้องกันตับอักเสบ ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย
 

ศาสตร์การแพทย์แผนไทย ฝักมะรุม มีรสหวานเย็น ดับพิษถอนไข้ แก้ปัสสาวะไม่ปกติ ใบสด รสเฝื่อน มีวิตามินซีและเอมาก ใช้เป็นยากินแก้โรคเลือดออกตามไรฟัน โรคเยื่อเมือกอักเสบ น้ำมันจากเมล็ด (ben oil) ไม่มีสี กลิ่น และรส ใช้ทำยาขี้ผึ้งทาถูนวดแก้ปวดเมื่อย ปวดตามข้อ แก้ปวดลดไข้ บำรุงหัวใจ ใช้ทำเครื่องสำอาง น้ำหอม ปรุงอาหาร ใช้เป็นน้ำมันสลัด

 

 

 

พืชในตระกูลหม่อนถูกนำมาใช้ทางการแพทย์ด้วยคุณสมบัติต้านแบคทีเรียและราบางชนิด มีสาร flavonoids, benzofurans, stilbenes, polyhydroxy alkaloids, and kiwanons น้ำหม่อนและเมล็ดหม่อนมีสาร polyphenols สูง ซึ่งพบฤทธิ์ในการต้าน  influenza A virus ได้ และจากการศึกษาพบว่า สาร 1-deaoxynojirimycin, kuwanon G, mulberroside A ในพืชตระกูล Morus alba ต่อต้านการที่ไวรัสจะเข้าสู่เซลล์ในหลอดทดลองได้
 

การศึกษาวิจัยจากการศึกษาในหลอดทดลองพบว่าหม่อนมีสารสำคัญ

ศาสตร์การแพทย์แผนไทย ใบหม่อน รสจืดเย็น เป็นยาขับเหงื่อ แก้ไข้ แก้ตัวร้อน แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ไอ แก้เจ็บคอ  ผล เป็นยาบำรุง แก้โรคเกี่ยวกับทรวงอก ขับปัสสาวะ แก้ไอ 

 

กะเพรามีสาร orientin ที่พบว่ามีฤทธิ์ลดโอกาสการติดเชื้อก่อโรค COVID-19 นอกจากนี้ กะเพรายังมีน้ำมันระเหยง่าย (volatile oil) ที่ประกอบด้วย methyl eugenol (37.7%), caryophylllene, methyl chavicol และอื่น ๆ ที่มีรายงานว่ามีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ ลดปวด และสามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อจุลชีพได้หลายชนิด
 

การศึกษาวิจัยจากการศึกษาในหลอดทดลองพบว่าใบกะเพรามีสารlinalool ต้านเชื้อแบคทีเรีย

สารโพลีฟีนอล (Pholyphenols) ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ เสริมภูมิคุ้มกัน มีฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่โดยมีผลยับยั้งเอนไซม์ neuraminidase ของไวรัสซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญในการรักษาและควบคุมการแพร่ระบาดของไวรัสกลไกเดียวกันกับยา oseltamivir
 

ศาสตร์การแพทย์แผนไทย รสเผ็ดร้อน ลดอาการท้องอืดเฟ้อ ขับลม บำรุงธาตุ แก้อาการจุกเสียด ทำให้เรอ แก้ท้องร่วง แก้คลื่นไส้อาเจียน ขับเสมหะ ขับเหงื่อ

 

 

     สารอาหารที่มีส่วนช่วยในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน สิ่งแรกที่ทุกท่านนึกถึงก็น่าจะ คือ วิตามินซี ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพในการป้องกันเชื้อโรค สารพิษและสิ่งแปลกปลอมที่เป็นอันตรายต่อร่างกายนั้น คือการได้รับพลังงาน สารอาหารหลัก รวมทั้งดื่มน้ำสะอาด ซึ่งการรับประทานอาหารให้ได้รับทั้งสารอาหารหลัก วิตามิน แร่ธาตุ ดังกล่าวที่เพียงพอนั้น เราสามารถได้รับจากแหล่งอาหารจากธรรมชาติ ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องรับประทานในรูปแบบอาหารเสริมแต่อย่างใด เพราะยังไม่มีหลักฐานที่ยืนยันว่าวิตามินหรือแร่ธาตุตัวไหนจะป้องกันการติดเชื้อโคโรนาไวรัสได้ แต่เป็นแนวทางในการเลือกแหล่งอาหารที่ดี ขอหยิบยกสารอาหารตัวเด่น ๆ ที่มีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทาน ดังนี้

 

สารเฮสเพอริดีน สามารถพบได้มากตามส่วนต่าง ๆ ของผลไม้ตระกูลส้มและมะนาว โดยเฉพาะเปลือก ดังนั้นเพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุดจากการบริโภคมะนาว นอกจากจะรับประทานน้ำมะนาวแล้ว ยังควรรับประทานเปลือกมะนาวเพื่อให้ได้รับเฮสเพอร์ริดิน ซึ่งอาจจะช่วยยับยั้งไวรัสไม่ให้เพิ่มจำนวนในร่างกายอีกด้วย
 

จากการวิจัยในหนูทดลองยืนยันว่า เฮสเพอร์ริดินที่ได้จากพืชตระกูลส้มสามารถเข้าไปจับกับโปรตีนตัวรับ (Protein receptor) ชื่อ ACE2 (Angiotensin Converting Enzyme 2) ของเซลล์ร่างกายได้อย่างจำเพาะ ซึ่งช่วยขัดขวางไม่ให้ spike โปรตีนของไวรัสสามารถเกาะกับเซลล์ร่างกาย จึงทำให้สามารถหลีกเลี่ยงการติดเชื้อไวรัสนี้ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การที่เฮสเพอริดินมีค่าพลังงานในการจับตัว (binding energy) ต่ำ จึงสามารถจับกับ ACE2 ได้ดีกว่ายาต้านไวรัสหลายชนิด
 

การศึกษาวิจัยพบว่ามีสารสำคัญ hesperedin, naringenin ช่วยส่งเสริมการทำงานของเซลล์ภูมิคุ้มกัน B cell, NK cell ,วิตามินซี ช่วยลดระยะเวลาการเป็นหวัด เสริมภูมิคุ้มกัน แก้เจ็บคอ
 

ศาสตร์การแพทย์แผนไทย น้ำมะนาว มีรสเปรี้ยว ช่วยลดอาการไอ  ขับเสมหะ กระตุ้นให้มีการขับน้ำลาย  ทำให้ชุ่มคอ เปลือกมะนาว แก้ลมกองละเอียด กองหยาบ อาการท้องอืดท้องเฟ้อ แน่นจุกเสียด แก้เสมหะโลหิต ใช้ปรุงยาหอม แก้ทางลม

 

วิตามินซีช่วยการทำงานของเม็ดเลือดขาวและช่วยกระบวนการทำลายเชื้อโรค
 

โดยความต้องการปริมาณต่อวันตามข้อกำหนดปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย พ.ศ. 2563 ในเด็กอายุ 1-8 ปี ควรได้รับ 25-40 มิลลิกรัมต่อวัน ในเด็กและวัยรุ่นช่วงอายุ 9-18 ปี ควรได้รับ 60-100 มิลลิกรัมต่อวัน และวัยผู้ใหญ่ อายุตั้งแต่ 19 ปีขึ้นไป ควรได้รับ 85-100 มิลลิกรัมต่อวัน 
 

วิตามินซีจะสูญเสียได้ง่ายเมื่อโดนความร้อนและสัมผัสน้ำโดยตรง ดังนั้นการปรับกระบวนการปรุงประกอบผักดิบโดยนึ่งหรือผัดที่ใช้ระยะเวลาสั้น ๆ ตามคำแนะนำการรับประทานผักผลไม้ต่อวันให้ได้อย่างน้อย 400 กรัมและเลือกผักผลไม้ที่เป็นแหล่งวิตามินซี เราก็จะสามารถได้รับวิตามินซีที่เพียงพอ