วิถีชีวิตของผู้คนในปัจจุบันที่มีความเร่งรีบ ต้องการความสะดวกรวดเร็ว อาหารแช่แข็งจึงเป็นตัวเลือกที่ตอบโจทย์ได้เป็นอย่างดี รวมถึงไมโครเวฟก็เป็นอุปกรณ์ที่ถูกเลือกใช้ประกอบอาหาร เพราะใช้งานง่ายไม่ยุ่งยาก ที่สำคัญมีความปลอดภัย ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย
รศ.พญ.สุพัตรา แสงรุจิ อดีตอาจารย์สาขาวิชารังสีรักษา ภาควิชารังสีวิทยา โรงพยาบาลศิริราช กล่าวว่า จากกระแสข่าวต่างๆ ในโซเชียลมีเดียเกี่ยวกับรังสีจากไมโครเวฟ กับการอุ่นอาหารที่มีอันตรายต่อร่างกาย จึงอยากทำความเข้าใจก่อนว่า ไมโครเวฟใช้คลื่นรังสีในการทำอาหารซึ่งเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเหมือนคลื่นวิทยุ โดยจะมีความถี่คลื่น 2,450 ล้านรอบต่อวินาที เมื่อคลื่นพุ่งไปกระทบอาหารจะถ่ายทอดพลังงานให้โมเลกุลของน้ำทั้งใน และนอกอาหารเกิดการสั่นสะเทือนเสียดสีกันเป็นความร้อน ทำให้อาหารสุกอย่างรวดเร็ว หลังจากนั้นคลื่นจะสลายตัวไปไม่สะสมอยู่ในอาหาร คงเหลือไว้แต่สภาพอาหารที่เปลี่ยนจากอาหารเดิมเป็นอาหารสุกเท่านั้น จึงสรุปได้ว่าคลื่นไมโครเวฟไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์
ทางการแพทย์นำคลื่นไมโครเวฟมาใช้ในการรักษาอยู่บ้าง แต่มีคลื่นความถี่น้อยกว่าคลื่นไมโครเวฟที่ใช้ปรุงอาหาร เนื่องจากต้องการความร้อนเพียงอุ่นๆ ยกตัวอย่างเช่น ทางเวชศาสตร์พื้นฟูใช้คลื่นไมโครเวฟความถี่ต่ำเพื่อคลายการปวดกล้ามเนื้อ ส่วนทางด้านรังสีรักษาและทางระบบทางเดินปัสสาวะใช้คลื่นไมโครเวฟความถี่สูงกว่า เนื่องจากใช้ในการทำลายเซลล์มะเร็งเฉพาะที่ตื้นๆ ร่วมกับการรักษาด้วยรังสีและยารักษามะเร็ง
สำหรับการจ้องแสงในขณะที่เตาไมโครเวฟกำลังทำงาน ไม่ได้มีอันตรายต่อดวงตาอย่างที่หลายคนเข้าใจผิด เพราะคลื่นไมโครเวฟไม่สามารถทะลุผ่านผนังและฝาเตาออกมาได้ นอกจากนี้ แสงที่เห็นภายในเครื่องไม่ใช่แสงคลื่นไมโครเวฟ แต่เป็นแสงของดวงไฟฟ้าที่ติดตั้ง เพื่อให้ความสว่างภายในตู้ขณะทำงาน
สิ่งที่ควรระมัดระวังในการใช้เครื่องไมโครเวฟคือ
- เลือกซื้อเครื่องจากบริษัทที่ได้มาตรฐาน มีการรับรองคุณภาพการผลิต เชื่อถือได้
- อ่านคู่มือและทำตามขั้นตอน
- ไม่วางของหนักเหนี่ยวโหนประตู เพราะอาจทำให้ฝาปิดไม่สนิทมีคลื่นไมโครเวฟรั่วออกมาได้
- เมื่อเกิดการชำรุดควรส่งซ่อมโดยช่างที่ชำนาญ
- ไม่ใช้ดวงตาแนบฝาตู้ขณะเครื่องทำงาน
- หมั่นดูแลทำความสะอาดเครื่องอย่างสม่ำเสมอ เพราะความเค็มของอาหารจะทำให้เกิดสนิมและเป็นรอยทะลุ และอาจเกิดรอยรั่วเป็นอันตรายกับผู้ใช้ได้
คำแนะนำสำหรับผู้บริโภคในการใช้เตาไมโครเวฟอย่างปลอดภัย
- ควรเลือกภาชนะที่ทนความร้อน เช่น ชามแก้วหรือกระเบื้องทนไฟ พลาสติกทนความร้อน
- ไม่ใช้ภาชนะโลหะทุกชนิดกับตู้ไมโครเวฟ เพราะคลื่นไม่สามารถพุ่งผ่านไปได้ จึงอาจทำให้เกิดดวงไฟและอาจทำให้ไฟลุกไหม้
- ในส่วนของการอุ่นอาหารควรใช้ฝาพลาสติกทนความร้อนครอบอาหารไว้ เพื่อป้องกันอาหารกระเด็น
- ไม่ควรนำอาหารที่มีผิวมัน หรือเปลือกแข็งอุ่นอาหารในตู้ไมโครเวฟ เพราะความร้อนจะทำให้อากาศภายในอาหารขยายตัว ประกอบกับไอน้ำที่เกิดขึ้นมีแรงดันสูง จะทำให้เกิดระเบิดเสียงดังได้ ดังนั้นควรใช้ส้อมจิ้มผิวอาหาร หรือเปลือกอาหารให้เป็นรู เพื่อป้องกันการปะทุที่เกิดจากความร้อนภายในอาหารขยายตัว
- การอุ่นอาหารที่เป็นภาชนะมีฝาปิด ควรเปิดฝาเล็กน้อยเพื่อให้ไอน้ำกระจายออกมาได้
สสส.
