ข้อมูลบริการสุขภาพของไทย

โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพปอด

ประโยชน์ โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพปอด ถือเป็นการรักษาโดยไม่ใช้ยา (non-pharmacological treatment) สำหรับผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่มีประสิทธิภาพมาก 

 

 

มีการศึกษาวจิยัพบว่า โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพปอดมีผลดังต่อไปนี้

1. เพิ่มความสามารถในการออกกำลังกาย (exercise capacity)

2. ลดอาการหอบเหนื่อย (breathlessness)

3. เพิ่มคุณภาพชีวติ (health-related quality of life)

4. ลดอัตราการนอนโรงพยาบาล (number of hospitalisations)

5. ลดอาการซึมเศร้าและวิตกกังวล (anxiety and depression)

 

 

1. ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้น เรื้อรังที่มีคะแนน mMRC ≥ 2

2. ผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้น เรื้อรังที่มีประวัตินอนโรงพยาบาลด้วยอาการกำเริบเฉียบพลัน

 

• Six minute walk test

• mMRC score

• CAT score

• ค่าระดับความรู้สึกหอบเหนื่อย (Borg score)

• โรคร่วม (Comorbidities)

 

 

1. ผู้ป่วยมีโรคข้อที่รุนแรงจนเป็นอุปสรรคในการออกกำลังกาย

2. ผู้ป่วยที่มีโรคหวัใจร่วมดว้ยและอาการยงัไม่คงที่(unstable cardiac diseases)

3. ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดใหญ่โป่งพอง (abdominal Aortic Aneurysm) ที่มีขนาดใหญ่กว่า 5.5 cm ที่ไม่

สามารถผ่าตัดได้

4. ผู้ป่วยที่ on home O2 therapy สามารถให้ supplement O2 ขณะออกกำลังกายได้

 

 

 

โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพปอด
 

สำหรับผู้ป่วยนอกเริ่มส่งผู้ป่วยเข้าร่วมโปรแกรมในvisit ที่2 ส่วนผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลดว้ยอาการกำเริบเฉียบพลันให้เริ่มโปรแกรมโดยเร็วที่สุด หลังจากแพทย์ ประเมินอาการว่าอาการดีขึ้นแล้ว โดยโปรแกรมจะรวมไปถึงการให้ความรู้เรื่องโรคการใช้ยาพ่นสูดที่ถูกต้อง คำแนะนำเรื่อง

โภชนาการ breating exercise และการออกกำลังกาย

สำหรับผู้ป่วยนอกโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพ จัดทำเป็นโปรแกรมออกกำลังกายที่บ้าน (Home

based) โดยอยู่ภายใต้การดูแลให้คำแนะนำ (supervision) ของนักกายภาพบำบัด หรือ เจ้าหน้าที่คลินิกโรคปอดอุดกั้น เรื้อรังอย่างน้อย 4 คร้ัง หรือทุกคร้ังที่มาพบแพทย์ตามนัด 

 

ระยะเวลาของโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพปอด คือ 6-12 สัปดาห์ความถี่ 5 วันต่อสัปดาห์

 

ระดับความหนกัเบา ประเมินจากค่าระดับความรู้สึกหอบเหนื่อย (Borg score) เท่ากับ 3-4

 

โปรแกรมการออกกำลังกาย (ภาคผนวก)
 

1. Aerobic exercise : การเดินทางราบ (walking ) แบ่งโปรแกรมการออกกำลังกายเป็น 7 ระดับ ตามผล 6MWT ของผู้ป่วย

 

2. Resistive exercise:

Upper extremities

Lower extremities
 

 

เอกสารอ้างอิง

1. M.A. Spruit and E.M. Clini Thematic review series on pulmonary rehabilitation. Eur Respir Rev 2013;

22: 128,178-186.

2. Linda Nici and Richard L. ZuWallack .Pulmonary rehabilitation. Clin Chest Med 35 (2014) 303-311.

3. The BTS guideline on pulmonary rehabilitation in adults 2013.

http://thorax.bmj.com/site/about/guidelines.xhtml