เทศบาลนครแห่งแรกของไทย 3 แห่งคือเทศบาลนครกรุงเทพ เทศบาลนครธนบุรี และเทศบาลนครเชียงใหม่ จัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2478 ต่อมาเทศบาลนครกรุงเทพและเทศบาลนครธนบุรีได้ถูกยุบรวมกันเป็นเทศบาลนครหลวงในปี พ.ศ. 2514 และในปี พ.ศ. 2515 เทศบาลนครหลวงได้ถูกยุบพร้อมกับจังหวัดนครหลวงกรุงเทพธนบุรีเพื่อจัดตั้งกรุงเทพมหานคร หลังจากนั้นเทศบาลนครจึงเหลือแต่เพียงเทศบาลนครเชียงใหม่ ซึ่งเป็นเทศบาลนครแห่งแรกในส่วนภูมิภาค จนกระทั่งปี พ.ศ. 2537 จึงมีการจัดตั้งเทศบาลนครแห่งที่สองในส่วนภูมิภาคคือเทศบาลนครนครศรีธรรมราช และเทศบาลนครอื่น ๆ มาตามลำดับ
เทศบาลนครประกอบด้วยนายกเทศมนตรีทำหน้าที่หัวหน้าฝ่ายบริหารและสภาเทศบาลที่มีสมาชิกจำนวน 24 คนมาจากการเลือกตั้งของราษฎรในเขตเทศบาลทำหน้าที่เป็นฝ่ายนิติบัญญัติ นายกเทศมนตรีมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของราษฎรในเขตเทศบาลและมีรองนายกเทศมนตรีมาจากการแต่งตั้งของนายกเทศมนตรี นอกจากนี้ยังมีสำนักงานเทศบาลนครซึ่งมีปลัดเทศบาลเป็นหัวหน้าพนักงานเทศบาล ทำหน้าที่เป็นหน่วยงานธุรการและหน่วยงานให้บริการประชาชนภายใต้การบังคับบัญชาของนายกเทศมนตรี [wiki]
ปัจจุบันมีเทศบาลนครอยู่ 30 แห่งทั่วประเทศ (ไม่นับรวมกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา)
- เทศบาลนครนนทบุรี นนทบุรี
- เทศบาลนครปากเกร็ด นนทบุรี
- เทศบาลนครเจ้าพระยาสุรศักดิ์ ชลบุรี
- เทศบาลนครหาดใหญ่ สงขลา
- เทศบาลนครสุราษฎร์ธานี สุราษฎร์ธานี
- เทศบาลนครนครราชสีมา นครราชสีมา
- เทศบาลนครอุดรธานี อุดรธานี
- เทศบาลนครเชียงใหม่ เชียงใหม่
- เทศบาลนครขอนแก่น ขอนแก่น
- เทศบาลนครนครศรีธรรมราช นครศรีธรรมราช
- เทศบาลนครแหลมฉบัง ชลบุรี
- เทศบาลนครรังสิต ปทุมธานี
- เทศบาลนครเชียงราย เชียงราย
- เทศบาลนครนครสวรรค์ นครสวรรค์
- เทศบาลนครภูเก็ต ภูเก็ต
- เทศบาลนครอุบลราชธานี อุบลราชธานี
- เทศบาลนครเกาะสมุย สุราษฎร์ธานี
- เทศบาลนครนครปฐม นครปฐม
- เทศบาลนครพิษณุโลก พิษณุโลก
- เทศบาลนครระยอง ระยอง
- เทศบาลนครยะลา ยะลา
- เทศบาลนครสมุทรสาคร สมุทรสาคร
- เทศบาลนครสงขลา สงขลา
- เทศบาลนครตรัง ตรัง
- เทศบาลนครอ้อมน้อย สมุทรสาคร
- เทศบาลนครสกลนคร สกลนคร
- เทศบาลนครลำปาง ลำปาง
- เทศบาลนครพระนครศรีอยุธยา พระนครศรีอยุธยา
- เทศบาลนครสมุทรปราการ สมุทรปราการ
- เทศบาลนครแม่สอด ตาก