1 พ.ย. 2564 ที่ประชุมคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บอร์ด สปสช.) ครั้งที่ 12/2564 ได้มีมติเห็นชอบ (ร่าง) ประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง ประเภทและขอบเขตของบริการสาธารณสุข พ.ศ. 2564 โดยมอบสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เสนอประธานกรรมการเพื่อพิจารณาลงนามและประกาศในราชกิจจานุเบกษาต่อไป
ปัญหา
เนื่องจากที่ผ่านมาพบว่า มีประชาชนประสบปัญหาจากการไปใช้บริการด้วยสิทธิบัตรทอง แล้วถูกหน่วยบริการเรียกเก็บค่าบริการเพิ่ม (Extra Billing) ซึ่งหน่วยบริการไม่มีสิทธิที่จะเรียกเก็บ ด้วยเหตุจากความไม่ชัดเจนด้านสิทธิประโยชน์ "บัตรทอง" ว่าบริการใดครอบคลุม-ไม่ครอบคลุมค่าใช้จ่าย แก้ปัญหาการถูกเรียกเก็บค่าบริการเพิ่มเติม หรือเหตุผลอื่นใดก็ตาม
จึงเป็นที่มาของการพิจารณาร่างแก้ไขประกาศใหม่ฉบับนี้
ระบุสิทธิพื้นฐาน 13 รายการ
โดยเนื้อหาของ (ร่าง) ประกาศฯ ฉบับใหม่นี้ มุ่งแก้ปัญหาดังกล่าว โดยการระบุ "ประเภท" และ "ขอบเขต" ของบริการสาธารณสุขที่มีความจำเป็นต่อสุขภาพและการดำรงชีวิต ตามสิทธิที่บุคคลพึงจะได้รับการบริการเป็นพื้นฐาน จำนวนรวม 13 รายการ ได้แก่
1. บริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค
2. การตรวจวินิจฉัยโรค
3. การตรวจและรับฝากครรภ์
4. การบำบัดและการบริการทางการแพทย์
5. ยา เวชภัณฑ์ อวัยวะเทียม และอุปกรณ์ทางการแพทย์
6. การทำคลอด
7. การกินอยู่ในหน่วยบริการ
8. การบริบาลทารกแรกเกิด
9. บริการรถพยาบาล หรือบริการพาหนะรับส่งผู้ป่วย
10. บริการพาหนะรับส่งผู้ทุพพลภาพ
11. การฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายและจิตใจ
12. บริการสาธารณสุขด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกตามกฎหมายว่าด้วยการประกอบโรคศิลปะ
13. บริการสาธารณสุขอื่นที่จำเป็นต่อสุขภาพและการดำรงชีวิตที่คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติกำหนดเพิ่มเติม
สิทธิที่ไม่ครอบคลุม
เนื้อหาของ (ร่าง) ประกาศฯ ระบุ "บริการสาธารณสุขที่ไม่อยู่ในประเภทและขอบเขตของบริการและไม่สามารถรับค่าใช้จ่ายได้" ได้แก่
1. การกระทำใดๆ เพื่อความสวยงามโดยไม่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์
2. การตรวจวินิจฉัยและการรักษาใดๆ ที่เกินความจำเป็นจากข้อบ่งชี้ทางการแพทย์
3. การรักษาที่อยู่ระหว่างการค้นคว้าทดลอง
4. การปลูกถ่ายอวัยวะที่ไม่ปรากฎตามบัญชีแนบท้าย
5. การบริการทางการแพทย์อื่นตามที่บอร์ด สปสช. กำหนด
กรณียกเว้น
บุคคลผู้มีสิทธิที่เข้ารับบริการตามประเภทและขอบเขตของบริการสาธารณสุขที่กำหนดในประกาศนี้ จะได้รับความคุ้มครองโดยไม่ต้องจ่ายค่าบริการ "ยกเว้นเฉพาะกรณี"
1. เป็นการร่วมจ่ายค่าบริการตามประกาศฯ ว่าด้วยการร่วมจ่าย
2. เป็นการบริการที่เป็นข้อยกเว้น ไม่คุ้มครองตามที่กำหนด
3. เป็นการเข้ารับบริการที่ไม่ใช่หน่วยบริการประจำของตน หรือหน่วยบริการปฐมภูมิในเครือข่ายหน่วยบริการที่เกี่ยวข้อง โดยไม่มีการส่งต่อ หรือไม่ใช่กรณีที่มีเหตุสมควร กรณีอุบัติเหตุ เจ็บป่วยฉุกเฉิน
"ส่วนบริการที่เคยเป็นข้อยกเว้น และได้รับการเสนอให้เป็นสิทธิที่จะได้รับในฉบับนี้ เช่น การบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาและสารเสพติดที่ไม่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายว่าด้วยยาเสพติดที่มีกำหนดเกี่ยวกับการให้บริการบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติด การบริการสาธารณสุขที่เกี่ยวกับอุบัติเหตุการประสบภัยจากรถที่ไม่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ การรักษาภาวะมีบุตรยากและการผสมเทียม ยกเว้นการดำเนินการที่เกี่ยวกับการตั้งครรภ์แทน (Surrogacy) และการรักษาโรคเดียวกันที่ต้องใช้ระยะเวลารักษาตัวในโรงพยาบาลประเภทผู้ป่วยใน เกินกว่า 180 วัน" รศ.พญ.ประสบศรี อึ้งถาวร ประธานคณะอนุกรรมการกำหนดประเภทและขอบเขตในการให้บริการสาธารณสุข ให้ข้อมูล
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ