11 ตุลาคม 64 นายแพทย์ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้ตอบข้อซักถามถึงประเด็น ทำไมตรวจ ATK หลายรอบได้ผลเป็นลบ(ลวง) แต่ตรวจ RT-PCR ได้ผลเป็นบวก ? ณ ศูนย์แถลงข่าวโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 กระทรวงสาธารณสุข
"เรื่องที่มีคนพูดถึง อาการใช้ atk ไปตรวจ แล้วบอกว่ามันมีผลลบลวง จำนวนค่อนข้างมาก นั่นหมายความว่าถ้าเอาไปตรวจด้วย rt-pcr ซึ่งเป็นวิธีมาตรฐาน มันจะเจอว่าเป็นติดเชื้อโควิค 19
การที่มีผลลบลวง ไม่ได้เกิดจากคุณภาพของตัวชุดตรวจที่ว่านั้น แต่ว่ามันเป็นข้อจำกัดของเครื่องมืออันนี้อยู่แล้ว นั่นหมายความว่าคุณเอายี่ห้อไหนไปตรวจมันก็ได้ผลแบบนั้น
ก็คือว่าถ้าตรวจในเวลาที่
1) ตรวจเร็วเกินไป แม้กระทั่ง real-time pcr ที่เป็นวิธีมาตรฐาน ถ้าคุณรับเชื้อเมื่อวาน แล้ววันนี้คุณมาตรวจเลย หรืออีกวันพรุ่งนี้มาตรวจ วันสองวันมาตรวจ เชื้อยังไม่ทันเพิ่มจำนวน มันก็ตรวจไม่ได้หรอกครับ เพราะฉะนั้น atk ความไวน้อยกว่า rt-pcr อยู่แล้ว อันนี้ทุกคนทราบ มันก็จะตรวจไม่เจอได้
2) เชื้อมันน้อย ไม่ว่าจะเป็นก่อนหรือเป็นหลัง ในบางคน เมื่อติดเชื้อแล้ว ร่างกายมันจัดการไปมากพอสมควรแล้ว เหลือเชื้อไม่มาก อันนี้ rt-pcr ยังตรวจเจออยู่ อย่างที่เราเคยพูดกันในอดีตว่าเป็นซากเชื้อ แต่คุณเอามาตรวจด้วยชุด atk มันก็ตรวจไม่เจอ
อันนี้เป็นเหตุที่ทำให้เราถึงได้อธิบายว่า เมื่อท่านตรวจแล้วเป็นลบ ท่านอย่าสรุปว่าท่านไม่ติดเชื้อ 100%
อาจจะไม่ติดเชื้อหรือเชื้อมันยังน้อยอยู่ เพราะฉะนั้นถ้าเป็นไปได้ ก็ขอให้ตรวจซ้ำ
อันถัดมาก็คือว่า การตรวจด้วย atk ถ้าท่านตรวจด้วย rt-pcr ท่านต้องไปแหงนหน้าให้เจ้าหน้าที่เขาแหย่จมูกนะครับ ควานเชื้อมาตรวจ
แต่ถ้าท่านตรวจด้วย atk หมายถึงท่านเอามาตรวจเอง การตรวจเอง หลายคนถ้าไม่พิถีพิถัน นั่นคือตรวจไม่ได้ถูกวิธีเต็มที่ โอกาสที่จะ เนกาทีฟ หรือ เป็น ลบ โดยที่มันไม่ใช่ลบจริง ก็เกิดขึ้นได้เยอะ ถูกไหมครับ
นั่นหมายความว่า ท่านแหย่จมูก และแหย่แบบ นิดๆ หน่อยๆ นะครับ ไม่ได้ควานจมูก ปั่นจมุก อย่างที่เขาแนะนำในคู่มือ โอกาสที่จะตรวจก็ไม่เจอได้
หรือว่าเวลาหยดน้ำยา หรืออะไรทั้งหลายทั้งปวง ไม่เป็นไปตามเกณฑ์ที่เขากำหนด ก็ได้ผลลบทั้งสิ้นนะครับ
เพราะฉะนั้น มันไม่มีชุดตรวจเทพชุดตรวจมารอะไรทั้งสิ้นนะครับ มันเป็นข้อจำกัดของชุดตรวจอยู่แล้ว เราถึงบอกว่า เป็นการคัดกรองเบื้องต้นเพื่อให้ท่านสามารถดำเนินการด้วยตนเองโดยไม่ต้องไปสถานพยาบาลนะครับ แล้วก็ตรวจซ้ำได้บ่อยๆ"
