Covid-19: เมื่อเรากำลังเข้าสู่ยอดคลื่นของ Delta Wave#4 สิ่งที่ยังคงเป็นไปได้ และเป็นไปไม่ได้แล้ว มองไปรอบโลกแล้วมองดูตัวเรา
สายพันธุ์ Delta ทำให้สถานการณ์ในประเทศไทยรุนแรงมาก และทำให้สถานการณ์ทั่วโลกกลับมาน่าเป็นห่วงอย่างยิ่ง หลายพื้นที่ในโลกที่เคยประกาศชัยชนะไปแล้ว อาจต้องกลับเข้าสู่สงครามอีกครั้ง ส่วนหลายพื้นที่ที่เคยสงบสุข กำลังย่อยยับ Global Trend กำลังเข้าสู่ Wave ใหม่ที่ยังยากยิ่งแก่การคาดเดา
ที่ย่อยยับไปแล้ว:
India: ต้นทางสายพันธุ์ ติดเชื้อ 31 ล้าน ตาย 400,000 ดีขึ้นแล้วหลัง Lockdown ยาวนานเกือบ 3 เดือนแต่ยังไม่จบ ยังเหลือ Background Infection ระดับสูงมากที่ 40,000 คนต่อวัน รอวันที่จะปะทุเป็น Wave ใหม่ ไม่มีทางฉีดวัคซีนทันแน่นอน
Nepal: ทางเหนือของอินเดีย ติดเชื้อ 665,886 ตาย 9,527 ดีขึ้นแล้วหลัง Lockdown แต่ยังเหลือ Background ระดับสูงมากที่ 2,000 เคสต่อวัน
Bangladesh: ติดเชื้อ 1,092,411 เพิ่งทะลุล้าน ตาย 17,669 กำลังโดน Delta รอบที่ 2 เพราะคลาย Lockdown เร็วเกินไป สถานการณ์หนักกว่ารอบแรก ตอนนี้ 12,000 เคสต่อวัน
Sri Lanka: ติดเชื้อ 283,512 ตาย 3,733 ดีขึ้นแล้วหลัง Lockdown แต่ยังเหลือ Background ระดับสูงมากที่ 1,500 เคสต่อวัน
มัลดีฟ เซซิล แม้จะฉีดวัคซีนไปมากแล้วก็ยังโดนหนักกว่า Wave ก่อนหน้ามากพอสมควร
ที่กำลังย่อยยับ:
ASEAN ทุกประเทศที่เคยสงบสุข ไม่มียกเว้น
Indonesia: ติดเชื้อ 2,832,755 ตาย 72,489 ตอนนี้เป็นพื้นที่ที่ติดเชื้อและตายต่อวันมากที่สุดในโลกไปแล้ว ติดเชื้อวันละมากกว่า 50,000 ตายวันละ 1,000 กว่าคน และน่าจะไปต่ออีกไกลมาก อาจจะถึง 5 ล้าน และคนตายคงข้ามแสนแน่นอน
Malaysia: ติดเชื้อ 905,851 ตาย 6,866 จะข้ามล้านภายในไม่เกิน 10 วัน ไม่เหลือฟอร์มของแชมป์เก่า และน่าจะไปต่ออีกไกลมาก อาจจะถึง 2 ล้าน และคนตายระดับ 20,000
Myanmar: ตรวจเชื้อวันละแค่ 20,000 แต่เจอวันละ 5,000 - 7,000 ทุกอย่างที่นี่ล้มเหลวไปหมดแล้วตั้งแต่รัฐประหาร ติดเชื้อสะสม 224,236 ตาย 4,769 ผมคิดว่าน่าจะเป็นตัวเลขที่ต่ำกว่าความเป็นจริงเยอะมาก ที่เมียนมาคงไม่มีวันจบ Delta น่าจะทำให้ผู้คนที่นี่เสียชีวิตมากมาย นับหมื่นนับแสน ในแบบที่เราไม่มีวันจะรู้ความจริงเลย
Vietnam: สิ้นสภาพของแชมป์โลก แนวโน้มตอนนี้บอกเลยว่า สาหัสมาก ติดเชื้อสะสม 51,002 ตาย 225 ติดเชื้อเพิ่มวันละ 3 พันว่าคน มี %Increase ระดับ 7-9% สูงมากๆ และรูปแบบกราฟแย่มากๆ ทั้งๆที่ทำได้ดีในช่วงต้นของ Wave เวียดนามจะติดเชื้อข้ามแสนแน่นอน และอาจจะไปต่อถึง 2 แสน วิกฤตยังอีกยาวไกล ถ้ารัฐบาลเวียดนามยังคงลังเลในการใช้ยาแรงแบบนี้ และฉีดวัคซีนไม่มีทางทันแน่นอน ที่นี่น่าเสียดายมาก ถ้าเด็ดขาดแบบเดิมแต่แรก ก็จบ Wave ไปแล้ววันนี้ที่ไม่ถึงหมื่น
Cambodia: ติดเชืื้อสะสม 67,181 ตาย 1,106 ที่นี่ก็ Under Test มาก ดูจากรูปแบบของกราฟและคนไทยติดเชื้อที่ข้ามแดนมาก็รู้ ที่นี่ก็คงไม่มีวันจบ อีกนาน การติดเชื้อหลักเป็น Alpha และกำลังเริ่มโดน Delta บุก
Laos: ขึ้น Wave ใหม่แล้ว หลังจากปิด Wave ของ Alpha ได้เพียงไม่ถึงเดือน ก็โดน Delta โจมตีทันที รวดเร็วและรุนแรงกว่า แต่ลาวได้วัคซีนบินส่งมาถึงแล้วเยอะมากเมื่อเทียบกับประชากร และมีวิถีชีวิตที่ผมคิดว่า น่าจะปราบ Delta อยู่
South Africa: สมัยโดน Beta ของตัวเองว่าหนักแล้ว โดน Delta เข้าไปยิ่งหนักขึ้นไปได้อีก ติดเชื้อ 2,283,880 ตาย 66,676 ที่นี่ก็วัคซีนช้า แถมกำลังมีประท้วงขนาดใหญ่ในประเทศอีก น่าจะจบยาก
Russia: ก่อนหน้านี้สามารถคุมสถานการณ์ให้ทรงๆมาที่ ติดเชื้อวันละ 9,000 ตายวันละไม่เกิน 600 แต่เมื่อ Delta มาถึงการติดเชื้อกระโดดกลับมาเป็น 25,000 ต่อวัน และตายวันละ 700 - 800 คน และยังไม่มีทีท่าว่าจะดีขึ้น
ประเทศที่กำลังโดนดึงเข้าสู่สงครามอีกรอบ:
UK: กลับมาติดเชื้อวันละ 50,000 ตายวันละ 40-50 คน ได้วัคซีนช่วยไว้รัฐบาลกำลังพยายามจะเปิดเศรษฐกิจเต็ม 100% ภายในสัปดาห์หน้า แต่นักวิทยาศาสตร์คัดค้าน Scotland, Wales, Northern Ireland ยังไม่เสี่ยงเอาด้วย
Israel: กลับมาติดเชื้อวันละเกือบพันคน เริ่มกลับมามีคนตายบ้าง วันละ 1-2 คน ได้วัคซีนช่วยไว้ แต่ก็เริ่มดูน่าหวาดหวั่น
US: กลับมาติดเชื้อวันละหลายหมื่นคน ตัวเลขคนตายยังวันละหลายร้อย ได้วัคซีนช่วยเอาไว้อย่างมาก แต่บางพื้นที่อาจจะต้องกลับมาใส่ Mask กันอีกครั้ง
Spain: กลับมาติดเชื้อวันละหลายหมื่นคน เริ่มตายวันละหลักสิบ
Italy: กลับมาติดเชื้อวันละหลายพันคน
Germany: กลับมาติดเชื้อวันละพันกว่าคน
Australia: กลับมาติดเชื้อวันละเป็น 100 และยังยากลำบากในการ Lockdown เพื่อจบให้สำเร็จเหมือนครั้งก่อนๆ
Fiji: อยู่ไกลมากขนาดนั้น กำลังโดน Delta และหนักมากแบบที่ไม่เคยเป็นมาก่อน
Japan: กลับมาติดเชื้อวันละ 3 พันกว่าทั้งๆที่ Olympic กำลังจะเริ่มแล้ว น่าจะเป็นความท้าทายครั้งใหญ่ของญี่ปุ่นเลยล่ะครับ
Korea: หลังจากคุมการติดเชื้อไม่ให้เกินวันละ 1000 มาได้ยาวนาน เมื่อเจอ Delta เข้าไปก็กระโดดมาเป็นวันละ 1500 ทันทีและยังหาทางลงไม่เจอ
สถานการณ์โลกตอนนี้ทำให้มีความน่ากังวลที่ชัดเจน 3 ประการ
1. Delta ไปที่ไหน ย่อยยับทุกที่ไม่มียกเว้น ที่ที่ยังไม่ย่อยยับก็เพราะยังไม่ได้โดนทดสอบด้วย Delta อย่างจริงๆจังๆ ส่วนที่มีวัคซีนช่วยก็กล้าๆกลัวๆ
2. Delta อาจเก่งมากจนกระทั่งไม่สามารถทำให้เกิด Herd Immunity ด้วยวัคซีนได้เลย นี่คือสิ่งที่น่ากังวลที่เราเห็นในยุโรป นั่นคือแปลว่า กลุ่มคนเปราะบางที่ฉีดวัคซีนไม่ได้ จะไม่มีวันได้รับการคุ้มครอง และจะต้องตายแบบไม่มีใครช่วยได้เลย นี่คือสิ่งที่ยอมรับไม่ได้
3. ความสั่นคลอนทางการเมืองในแทบจะทุกประเทศ ที่โดน Delta ถล่มแล้วล้มเหลว ประชาชนล้วนผิดหวังกับรัฐบาลและผู้นำประเทศ
ประเทศไทย: กำลังเข้าสู่จุดสูงสุดของคลื่น และยังมองไม่เห็นจุดจบ
ซึ่งในสถานการณ์แบบนี้ ยังคงมีสิ่งที่เป็นไปได้อยู่ และสิ่งที่เป็นไปไม่ได้แล้ว
1. พวกเรายังคงรักษาชีวิตของเราและคนใกล้ตัวเอาไว้ได้ถ้าสู้เต็มที่ แม้ว่าอาจจะไม่สามารถรักษากิจการ บ้านช่อง รถยนต์ เอาไว้ได้แล้ว ไม่ตายก็หาใหม่ได้ครับ อย่าไปเสียดาย นี่คือสงคราม ไม่มีอะไรสำคัญไปกว่าการเอาชีวิตรอด
2. ยังคงมีความเป็นไปได้ที่เราจะช่วยกันหยุดตัวเลขไม่ให้ถึง 1,000,000 และตายไม่ถึง 10,000 ได้อยู่ แต่ตัวเลขคงไปแตะระดับ 800,000 แน่ๆแล้วผู้เสียชีวิตก็น่าจะอีกหลายพันคน เป็นอย่างน้อย ผู้เสียชีวิตจะมีอีกมากมายอย่างเลี่ยงไม่ได้แล้ว แต่พวกเราแต่ละคนยังเลือกได้ที่จะไม่เป็นหนึ่งในนั้นด้วยวินัยของตัวเราเอง
3. เราทุกคนยังช่วยกันปิด Wave นี้ได้อยู่ โดยทำตามมาตรการต่างๆของศบค.อย่างเคร่งครัดมากๆขึ้น และอาจจะมีมากขึ้นอีก อย่าไปคิดว่าใช้วิธีเดิมๆเดี๋ยวมันก็จะจบแบบครั้งก่อน อีก 2-3 อาทิตย์ก็จะเริ่มผ่อนคลายได้ ผมบอกเลยว่า ไม่มีทางครับ เพราะนี่คือ Delta
4. วัคซีนยังคงพอช่วยชีวิตเราได้เสมอ ขอให้ฉีดครับ อะไรก็ได้ อย่าไปคาดหวังว่า mRNA มันจะมาทันการแล้ว Save the Day ไม่ทันแน่นอนครับ
5. วัคซีนดีๆ ยังคงสั่งได้อยู่ ขอให้ระดมสั่งไปเลยครับ ถึงแม้มันจะมาไม่ทันต้น Wave นี้ เอามันมาปิด Wave แล้วสกัด Wave ถัดไปก็ยังดีครับ สั่งช้ามาช้า ก็ยังดีกว่า ไม่สั่งสักที แล้วก็เลยไม่มาสักทีครับ
6. ระบบสาธารณสุขของเรา ตอนนี้ไม่ฟังก์ชั่นแล้ว แต่ หมอ พยาบาล คนเข็นเตียง คนตรวจเชื้อ และบุคคลากรสาธารณสุข ยังมีชีวิตกันอยู่นะ แม้จะเริ่มมีความสูญเสียเกิดขึ้นแล้ว หัวใจของระบบสาธารณสุขไม่ใช่ เตียง ตึก หรือเครื่องมือ "แต่คือผู้คน" ซึ่งเรายังไม่สายเกินไปที่จะรักษาเอาไว้ เราต้อง Save พวกเขาซึ่งเป็นหัวใจของระบบสาธารณสุข ด้วยวัคซีนที่ดี ด้วยวินัยของพวกเราทุกคน ลดการติดเชื้อ ลดความรุนแรงของสถานการณ์ลงให้ได้โดยเร็ว
7. ประเทศนี้ ยังไม่ล่มสลาย เรายังช่วยกันรักษาเอาไว้ได้อยู่เสมอ และจะไม่มีเคยมีวันใดที่จะสายเกินกว่าที่พวกเราจะร่วมด้วยช่วยกันรักษาประเทศนี้เอาไว้ให้ได้
ท้ายที่สุด ผมอยากจะขอย้ำครับว่า นี่คือสงครามครั้งใหญ่ที่เต็มไปด้วยความสูญเสีย พวกเราเจ็บปวดเมื่อเห็นข่าวการเสียชีวิตของพี่น้องร่วมชาติ และเจ็บปวดอย่างมากเมื่อรับรู้ถึงความไม่ถูกต้องชอบธรรมที่ไม่เคยเป็นข่าว ไวรัสอาจฆ่าพวกเราบางคน แต่อย่าให้มันฆ่าไปถึงจิตวิญญาณแห่งความถูกต้องและดีงามของคนไทยที่เรามีอยู่ร่วมกันในประเทศนี้ และเมื่อสงครามสิ้นสุดลง ประเทศไทยจะต้องเดินหน้าต่อไปด้วยผู้คนที่หลงเหลืออยู่ และจะเดินต่อไปในทิศทางที่ถููกต้องชอบธรรมที่ได้ช่วยกันรักษาเอาไว้ได้โดยทั้งผู้คนที่ยังมีชีวิตอยู่ และผู้คนที่ได้ล่วงลับไปแล้ว
ดร.สันต์ ศรีอรรฆ์ธำรง
18 กรกฎาคม 2564
