แบบของการให้น้ำโดยทั่วๆ ไปของข้าวโพดเลี้ยงสัตว์
1. การให้น้ำแบบร่องคู (Furrow method) เป็นการให้น้ำทางผิวดิน โดยปล่อยให้น้ำไหลไปในคูขนาดเล็ก และให้น้ำซึมเข้าไปในดินทางข้างและร่องคู คือทั้งในแนวราบและแนวดิ่ง ซึ่งมีหลายวิธี คือ การให้น้ำแบบร่องคูลาด โดยจะให้น้ำแก่พืชทางร่องที่มีขนาดเล็ก ซึ่งมีความลาดเทสม่ำเสมอและมีแนวตรง
การให้น้ำวิธีนี้ สามารถให้ได้กับดินทุกชนิด ยกเว้นดินทรายที่มีอัตราการซึมสูงมาก เพราะว่าจะมีการไหลซึมทางด้านข้างน้อย จะสูญเสียน้ำเนื่องจากไหลซึมเขตรากพืชมาก
พื้นที่ที่จะเลือกใช้การให้น้ำวิธีนี้ ควรมีความลาดเทไม่เกิน 2 เปอร์เซ็นต์
การให้น้ำแบบร่องคูราบคล้ายกับ วิธีให้น้ำแบบร่องคูลาด แต่วิธีนี้ร่องที่ให้น้ำไหลนั้นไม่มีความลาดเหลืออยู่ในแนวราบ ดังนั้นการให้น้ำจึงต้องให้ด้วยอัตราสูง น้ำจึงไหลไปตลอดความยาวของร่องคูในระยะเวลาอันสั้น การให้น้ำด้วยวิธีนี้เหมาะสำหรับดินที่มีอัตราการซึมเฉลี่ยน้อยกว่า 50 มม. ต่อชั่วโมง และมีความสามารถเก็บน้ำได้ ขนาดปานกลางจนเก็บน้ำได้ดี
การให้น้ำแบบร่องคูตามแนวเส้นขอบคล้ายคลึงกับวิธีการแรกเช่นกัน แต่ร่องตามแนวเส้นขอบของเนินนี้จะราบกว่า และทิศทางของร่องจะเกือบขนานไปกับเส้นขอบเนิน ความลาดเทของร่องคูนั้นจะไม่มากนัก คือมีเพียง เพื่อให้น้ำไหลไปยังปลายของร่องได้เท่านั้น วิธีนี้ใช้กับพื้นที่มีความลาดเททั่วๆ ไป ยกเว้นดินทรายหรือดินที่มีการแตกระแหง เพราะร่องอาจจะพังทลายได้
2. การให้น้ำแบบฝนโปรย การให้น้ำแบบนี้จะทำให้ลำต้นเปียกน้ำและทำให้เกิดโรคกับส่วนของลำต้นได้ ซึ่งเป็นระบบที่ไม่เหมาะสมนัก
3. การให้น้ำแบบระบบหยด เป็นการให้น้ำในอัตราที่น้อยแต่บ่อยครั้ง แต่ละครั้งเป็นเวลานาน โดยระบบที่ใช้แรงดันน้อย และให้น้ำกับส่วนรากโดยตรง เป็นการประหยัดปุ๋ย ประหยัดแรงงาน รวมทั้ง ยาฆ่าแมลง ประหยัดน้ำ
เมื่อเราทราบค่าความต้องการน้ำของพืชในแต่ละช่วงแล้ว สามารถคำนวณปริมาณน้ำที่พืชต้องการในแต่ละช่วงและปล่อยน้ำเข้าสู่ระบบหยดได้ตามต้องการ ในส่วนของการคำนวณปริมาณการให้น้ำในแต่ละระยะของการเจริญเติบโตของข้าวโพดในช่วง 120 วันนั้น จะไม่เท่ากัน หากเกษตรกรสามารถให้น้ำได้ตรงตามที่พืชต้องการ ก็สามารถประหยัดต้นทุนและเสริมให้ผลผลิตสมบูรณ์ได้ต
ความต้องการน้ำของข้าวโพดเลี้ยงสัตว์
เก็บเกี่ยวอายุ 110 - 120 วัน
ระยะติดฝัก อายุ55- 110 วัน
จะใช้น้ำ มากที่สุด คือ
245,000 ลิตร / ไร่/ สัปดาห
ระยะออกฝักตัวเมียและแทงช่อตัวผู้
อายุ45 – 55 วัน
ใช้น้ำ 70,000 ลิตร / ไร่/ สัปดาห
ระยะที่ข้าวโพดเริ่มเจริญเติบโต
ทางต้นและใบ อายุ5-45 วัน
จะใช้น้ำ 240,000 ลิตร / ไร่/ สัปดาห
ระยะเริ่มงอก อายุ5 วัน
จะใช้น้ำ 35,000 ลิตร / ไร่/ สัปดาห
ระยะเริ่มปลูก
จะใช้น้ำ 35,000 ลิตร / ไร่/ สัปดาห์
บทความจาก
คู่มือเกษตรกร...รู้ไว้ใช้จริง การเพาะปลูกพืช-ผัก
จัดทำโดย สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ