ข้อมูลบริการสุขภาพของไทย

ยาฟ้าทะลายโจร 

 

ข้อบ่งใช้ 

 

 

ขนาดและวิธีใช้

บรรเทาอาการหวัด เจ็บคอ รับประทานครั้งละ 1.5 - 3 กรัม วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน

 

ข้อห้ามใช้

 

 

 

 

คำเตือน

 

 

ยังไม่มีหลักฐานเพียงพอในการยืนยันว่า สามารถรับประทานฟ้าทะลายโจรเพื่อป้องกันโควิด 19 พบฤทธิ์ในการเสริมระบบภูมิคุ้มกันในภาพรวม แต่ไม่เฉพาะเจาะจงต่อเชื้อไวรัสโควิด 19 และการศึกษาในหลอดทดลองพบว่าไม่มีฤทธิ์ในการป้องกันเชื้อไวรัสโควิด 19 เข้าสู่เซลล์ ดังนั้นจึงไม่แนะนำให้รับประทานเพื่อป้องกันโควิด 19

 

รับประทานได้ตามขนาดที่แพทย์สั่ง และอยู่ในการดูแลของแพทย์ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ร่วมกับ โรงพยาบาล 9 แห่ง ได้นำฟ้าทะลายโจรร่วมรักษาในผู้ป่วยโควิด 19 ที่อาการไม่รุนแรงกว่า 300 คน อาการดีขึ้น ไม่พบผลช้างเคียงรุนแรง สำหรับประชาชนไม่ควรนำไปใช้เอง เนื่องจากมีข้อห้าม ข้อควรระวัง ซึ่งต้องศึกษาและใช้อย่างถูกต้องตามปริมาณและระยะเวลาที่เหมาะสม

 

ใช้ได้ทันทีเมื่อมีอาการของโรคหวัดทั่วไป เช่น ไข้ ไอ เจ็บคอ หากใช้ติดต่อกัน 3 วันแล้ว อาการไม่ดีขึ้น ควรพบแพทย์




ยาสมุนไพร “ฟ้าทะลายโจร” มีสารกลุ่ม diterpene  lactones ข้อบ่งใช้ตามบัญชียาหลักแห่งชาติคือ บรรเทาอาการเจ็บคอ และบรรเทาอาการของโรคหวัด (common cold) โดยมีข้อมูลการศึกษาวิจัยพรีคลินิก/คลินิก พบว่า ฟ้าทะลายโจรทำให้ความรุนแรงอาการต่าง ๆ ของไข้เจ็บคอ และโรคหวัดที่เกิดจากเชื้อไวรัสลดลง และหายเร็วขึ้น


ขนาดและวิธีใช้
เมื่อมีอาการหวัด หรือไข้เจ็บคอ คือรับประทานครั้งละ 500 มิลลิกรัม –2 กรัม วันละ4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอนข้อห้ามใช้ห้ามใช้ในผู้ที่มีอาการแพ้ฟ้าทะลายโจรห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เนื่องจากอาจทำให้เกิดทารกวิรูปได้ข้อควรระวังหากใช้ยานี้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทำให้แขนขามีอาการชาหรืออ่อนแรงหากใช้ฟ้าทะลายโจรติดต่อกัน 3 วัน แล้วไม่หาย หรือมีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างใช้ยาควรหยุดใช้และพบแพทย์ควรระวังการใช้ยานี้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets)


ควรระวังการใช้ยานี้ร่วมกับยาลดความดันเลือด เพราะอาจเสริมฤทธิ์กันได้ควรระวังการใช้ยานี้ร่วมกับยาที่กระบวนการเมแทบอลิซึม ผ่านเอนไซม์ CytochromeP450 (CYP 450) เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP 1A2, CYP 2C9 และCYP 3A4จากกรณีมีข้อมูลฟ้าทะลายโจรสามารถยับยั้งเชื้อก่อโรคโควิด-19ในหลอดทดลอง แต่เนื่องจากยังไม่มีข้อมูลการใช้ฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโรคโควิด-19ดังนั้น แนะนำให้ใช้ฟ้าทะลายโจรตามบัญชียาหลักแห่งชาติ คือ ผู้ที่มีอาการหวัด หรืออาการคล้ายโรคไข้หวัด ควรรับประทานตามคำแนะนำในบัญชียาหลักแห่งชาติ คือ1,500มก. (แคปซูลละ 350 มก. จำนวน 4 แคปซูล) วันละ 4 ครั้ง หรือสารสกัดฟ้าทะลายโจรครั้งละ 20 มก. วันละ 3 ครั้ง และหากรับประทาน 2 วันแล้วอาการไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์ เพื่อวินิจฉัยเพิ่มเติมและไม่ใช้เพื่อป้องกันโรคในรายที่ไม่มีอาการ

 

 

1.ใช้ฟ้าทะลายโจรเพื่อบรรเทาอาการเจ็บคอ และบรรเทาอาการของโรคหวัด (common   cold) โดยควรเริ่มรับประทานทันทีเมื่อเริ่มมีอาการ หากรับประทานเกิน 2-3 วันแล้วอาการไม่ดีขึ้นหรือมีอาการรุนแรงขึ้นหรือมีอาการแพ้ให้หยุดใช้ยาและปรึกษาแพทย์ทันที

2.ไม่ใช้ฟ้าทะลายโจรในหญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร

3. ไม่ใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากติดเชื้อแบคทีเรีย เช่นStreptococcus group A

4.ควรระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยที่ใช้ยาสลายลิ่มเลือดและยาลดความดันโลหิต เนื่องจากอาจเสริมฤทธิ์กันได้

เอกสารอ้างอิง
1.ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๑หน้า 262-2632.Monographs of Selected Thai Materia Medica Volume 1.2009:2333.Caceres DD, Hancke JL, Burgos RA, et al. Prevention of common colds with Andrographis paniculata dried extract. A pilot double blind trial. Phytomedicine 1997;4(2):101-4. 

 

 

 

 

 

 

การรับประทานฟ้าทะลายโจรและยาพาราเซตามอลร่วมกัน ในผู้ป่วยที่เป็นไข้หวัด สามารถรับประทานร่วมกันได้ แต่ไม่ควรรับประทานร่วมกันติดต่อเป็นเวลานานเนื่องจากอาจส่งผลต่อการเสริมความเป็นพิษต่อตับมากขึ้น หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 3 วัน ควรไปพบแพทย์

 

ข้อเท็จจริง: ยาสมุนไพร“ฟ้าทะลายโจร” มีสารกลุ่ม diterpene  lactonesข้อบ่งใช้ตามบัญชียาหลักแห่งชาติคือ บรรเทาอาการเจ็บคอ และบรรเทาอาการของโรคหวัด (common cold)โดยมีข้อมูลการศึกษาวิจัยพรีคลินิก/คลินิก พบว่า ฟ้าทะลายโจรลดความรุนแรงอาการต่าง ๆของไข้เจ็บคอ และโรคหวัดที่เกิดจากเชื้อไวรัสขนาดและวิธีใช้เมื่อมีอาการหวัด หรือไข้เจ็บคอ คือรับประทานครั้งละ500 มิลลิกรัม –2 กรัม วันละ4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน

ข้อห้ามใช้
ห้ามใช้ในผู้ที่มีอาการแพ้ฟ้าทะลายโจรห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เนื่องจากอาจทำให้เกิดทารกวิรูปได้ข้อควรระวังหากใช้ยานี้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทำให้แขนขามีอาการชาหรืออ่อนแรงหากใช้ฟ้าทะลายโจรติดต่อกัน 2-3 วัน แล้วไม่หาย หรือมีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างใช้ยาควรหยุดใช้และพบแพทย์ควรระวังการใช้ยานี้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets) ควรระวังการใช้ยานี้ร่วมกับยาลดความดันเลือดเพราะอาจเสริมฤทธิ์กันได้ควรระวังการใช้ยานี้ร่วมกับยาที่กระบวนการเมแทบอลิซึม ผ่านเอนไซม์ CytochromeP450 (CYP 450) เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP 1A2, CYP 2C9 และCYP 3A4พาราเซตามอล (Paracetamol)เป็นยาที่ใช้เพื่อบรรเทาอาการปวดและช่วยลดไข้ โดยนิยมใช้เพื่อรักษาอาการปวดทั่วไป อาการปวดศีรษะ หรือไข้หวัดใหญ่ โดยยาชนิดนี้จัดเป็นยาสามัญประจำบ้านเพราะสามารถใช้ได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งยาของแพทย์

 

 

ขนาดและวิธีใช้
ไม่ควรใช้ยาเกินครั้งละ 500-1,000 มก.ต่อ 4-6 ชั่วโมง และไม่ควรเกิน 3,000 มิลลิกรัมต่อวันคำเตือนในการใช้ยาพาราเซตามอลผู้ที่มีประวัติเป็นโรคพิษสุราเรื้อรังและโรคตับ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาพาราเซตามอลในทุกกรณีจากการสืบค้นข้อมูลพบว่าการรับประทานฟ้าทะลายโจรร่วมกับพาราเซมอลสามารถกระทำได้ในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ไม่ควรรับประทานร่วมกันติดต่อกันเป็นเวลานานเนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีรสขม จัดเป็นยาเย็น จะมีผลต่ออวัยวะที่สร้างความร้อน เช่น ตับ ทำให้สมรรถภาพของตับด้อยลงซึ่งหากมีการใช้ร่วมกับยาพาราเซตามอลอาจส่งผลเสริมฤทธิ์ความเป็นพิษต่อตับเพิ่มขึ้นข้อแนะนำ: การรับประทานฟ้าทะลายโจรและยาพาราเซตามอลร่วมกัน ไม่ควรรับประทานร่วมกันติดต่อเป็นเวลานานเกินไป หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน ควรไปพบแพทย์

 

 

 Reference