ข้อมูลบริการสุขภาพของไทย

6 ธันวาคม 2564 นพ.ศุภกิจ  ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ อธิบายถึงกระบวนการตรวจ จำนวนผู้ติดเชื้อในไทยขณะนี้เกือบทั้งหมดพบเป็นเดลต้า มีเพียงรายเดียวเป็นเชื้อเบต้าและอัลฟ่า  ในกระบวนการตรวจโควิดที่เป็นอยู่ปกตินั้นไม่สามารถบอกได้ว่าเป็นสายพันธุ์ใด หากต้องการรู้จะต้องทำการตรวจสายพันธุ์ 3 วิธีคือ RT-PCR รู้ผลใน 1-2 วัน  ระดับที่สูงขึ้นหรือตรวจหาพันธุ์ที่ต้องสงสัย จะใช้วิธี Target sequencing รู้ผลใน 3 วัน และกรณีต้องการรู้ลึกจะใช้การตรวจทั้งตัวไวรัสที่เรียกว่า Whole genome sequencing ใช้เวลาราว 1 สัปดาห์

 

กรมวิทย์ได้พัฒนาชาร์ทขึ้นมาเพื่อใช้เป็นแนวทางในการตรวจและบ่งชี้ว่าเชื้อที่พบเป็นสายพันธุ์ใด อาศัยลักษณะตัวเชื้อแต่ละสายพันธุ์ ดังนี้

หากพบว่า ตำแหน่งเชื้อ HV69-70 หายไป โดยไม่พบอย่างอื่น สันนิษฐานว่าเป็นสายพันธุ์ อัลฟ่า 

หากพบว่า ตำแหน่ง K417N หายไป สันนิษฐานว่าเป็นสายพันธุ์ เบต้า

หากพบว่า ตำแหน่ง L452R หากไป สันนิษฐานว่าเป็นสายพันธุ์ เดลต้า

 

สำหรับโอมิครอน จะใช้การตรวจว่ามีจุดใดหายไป 2 จุด คือ HV69-70 และ K417N จะสันนิษฐานว่าเป็นสายพันธุ์โอมิครอน จากลักษณะเป็นลูกผสมที่หายไปในหลายจุด 

 

จากตัวอย่างที่รพ.ส่งมาให้ตรวจ จาก Test and Go และสงสัยเบื้องต้นว่าเป็นโอมิครอน

แต่เหตุที่ไม่ประกาศเนื่องจากอยู่ในระหว่างการตรวจสอบ Whole Genome Sequencing เพื่อยืนยันว่าเป็นโอมิครอนแน่นอนหรือไม่  พร้อมกับทำการสอบสวนโรคไปพร้อมกัน 

 

สำหรับผู้ที่พำนักในไทย

เริ่มตรวจจากตำแหน่ง L452R (เดลต้า) ก่อน 

หากไม่พบ L452R จะตรวจตำแหน่ง del 69-70 และ K417N เพิ่มเติม

 

 

 

เป็นชายไทย อายุ 35 ปี 

สัญชาติอเมริกัน

อาศัยที่สเปนเป็นเวลา 1 ปี

อาชีพ นักธุรกิจ 

ไม่มีโรคประจำตัว

ไม่มีอาการแสดงว่าติดเชื้อ

ได้รับวัคซีน 1 เข็ม ชนิด J&J จากสหรัฐ เมื่อ 28 มิถุนายน 64

 

มีผู้สัมผัสทั้งหมด 19 ราย เป็นพนักงานโรงแรม 17 ราย พนักงานในสนามบิน 2 ราย ทุกรายสัมผัสเสี่ยงต่ำ 

มีการติดตามผู้สัมผัส/มีประวัติเจอรายอื่นแล้ว 

 

28 พ.ย. 64 ตรวจ pCR ที่สเปนไม่พบเชื้อ หลังจากนั้นไปทานข้าวเย็นกับเพื่อน เพื่อนไม่มีอาการป่วย จนถึงปัจจุบัน

 

29 พ.ย. 64 บินจากสเปนไปดูไบ เที่ยวบิน EK142 พักที่ดูบ 9 ชั่วโมง ไม่ได้พูดคุยกับใคร สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา

 

30 พ.ย. 64 บินจากดูไบมากรุงเทพ เที่ยวบิน EK372 หลังจากลงเครื่อง เวลาเที่ยงคืน เข้ารับการตรวจเก็บตัวอย่างแบบ Drive thru ที่ รพ.คู่สัญญา และกลับเข้าโรงแรม ผู้ป่วยเข้าโครงการ Test and Go 

 

1 ธ.ค. 64 ได้รับแจ้งจากรพ.ว่าตรวจพบเชื้อโควิด-19  Ct: ORF1ab=33.10, N gene = 30.71

 

3 ธ.ค. 64 ส่งตัวอย่างเชื้อตรวจยืนยันที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ 

 

6 ธ.ค. 64 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์  แถลงข่าวยืนยันการตรวจพบเชื้อโอมิครอนรายแรกของประเทศไทย

ส่วนใหญ่เป็นเดลต้า และสายพันธุ์ย่อยเดลต้า พบว่าโอกาสเป็นโอมิครอน 1 ราย 

ผู้ที่ตรวจพบเชื้อ เป็นชายชาวอเมริกัน เดินทางมาจากสเปน

การเก็บตัวอย่างครั้งแรก วันที่ 30 พ.ย. พบเบื้องต้นว่า พบตำแหน่งกลายพันธุ์สอดคล้องกับที่พบในโอมิครอน 

 

ตัวอย่างที่เก็บจากระยะแรกการติดเชื้อ เชื้อน้อย การทำ Whole Genome จะพบยาก จึงได้ขอตัวอย่างใหม่อีกครั้งวันที่ 3 ธ.ค. พบว่ามีเชื้อมากขึ้น พบง่ายขึ้น 

 

การวิเคราะห์เพิ่มเติมจากการเก็บตัวอย่างครั้งที่ 2 ผลที่ได้เช่นเดิม คือเข้าเกณฑ์ จึงสรุปได้ว่าเป็นเชื้อโอมิครอน 99.92% 
 

ข้อมูลจีโนมขาดความสมบูรณ์ในส่วนของ spike glycoprotein บางส่วน ซึ่งเกิดขึ้นได้ในกรณีค่า Ct ค่อนข้างสูง ซึ่งแสดงถึงปริมาณไวรัสที่ค่อนข้างน้อย 

 

การดำเนินการตรวจจีโนมดำเนินการร่วมกับเครือข่าย ได้แก่ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ และศูนย์ความร่วมมือไทย-สหรัฐด้านสาธารณสุข

 

สรุปเกี่ยวกับโอมิครอนในปัจจุบัน

• สายพันธุ์ Omicron แพร่ระบาดได้เร็วกว่าสายพันธุ์ที่ผ่านมา 2-5 เท่า
• ผู้ติดเชื้อ Omicron ส่วนใหญ่ ไม่มีอาการ หรืออาการน้อย คล้ายโรคไข้หวัด (ผู้ติดเชื้อที่รายงานในต่างประเทศ ส่วนใหญ่ไม่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล)
• ยังไม่มีรายงานผู้ติดเชื้อ Omicron เสียชีวิต
• มาตรการป้องกัน: ฉีดวัคซีนโควิดให้ครอบคลุมมากที่สุด ใช้มาตรการป้องกันส่วนบุคคลที่เข้มงวด เช่น สวมหน้ากาก ล้างมือ เว้นระยะห่างระหว่างบุคคล และ VUCA
• ยกระดับการเฝ้าระวัง ณ ช่องทางเข้าออกประเทศ และสถานที่ท่องเที่ยง
• ทำการสุ่มตรวจคัดกรองกลุ่มเสี่ยง และผู้ป่วยไข้หวัดที่เป็นกลุ่มก้อน (Cluster)
• ส่งตัวอย่างเชื้อที่พบจากผู้เดินทางหรือรายที่น่าสงสัย ไปตรวจหาสายพันธุ์ Omicron ที่ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์