4 มกราคม 2665 นายแพทย์ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ แถลงความคืบหน้าสถานการณ์โรคโควิด 19 และสายพันธุ์โอมิครอน
กรณีสายพันธุ์ย่อยที่พบในฝรั่งเศส
อธิยายกรณีมีความกังวลต่อสายพันธุ์ย่อยตามข่าวที่ปรากฏ ดังนี้
สายพันธุ์ B.1.640.2 เป็นสายพันธุ์ย่อยของ B.1.640 ที่พบครั้งแรกในประเทศสหพันธรัฐคองโก ตั้งแต่ช่วงเดือนกันยายน 2564 โดย WHO ได้จัด B.1.640 เป็น Variants under monitoring (VUM) ข้อมูล ณ วันที่ 2 ม.ค. 2565 พบสายพันธุ์ B.1.640 จำนวน 400 ตัวอย่างในฐานข้อมูล G SAID โดยพบส่วนใหญ่ที่ประเทศฝรั่งเศส จากการวิเคราะห์ทาง Phylogenetics พบว่า สายพันธุ์ดังกล่าวมี ความใกล้เคียงกับสายพันธุ์ Omicron โดย สายพันธุ์ B.1.640 ณ ปัจจุบัน ได้แยกย่อยเป็น B.1.640.1 และ B.1.640.2 สายพันธุ์ย่อย B.1.640 นั้น พบการกลายพันธุ์บน Spike protein ชนิด SNPs 14 ตำแหน่ง การขาดหายไปอีก 9 ตำแหน่ง ซึ่ง พบ N501Y และ E4840 ได้เหมือนในสายพันธ์ Beta Gamma Theta และ Omicron ส่วนการกลายพันธ์ F490S สามารถพบได้ใน Lambda
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันสายพันธุ์หลักที่ระบาดในฝรั่งเศสคือ โอมิครอน
ติดโอมิครอน ได้ภูมิเพิ่มขึ้นและกันเดลต้าได้ด้วย
นพ.ศุภกิจ ให้ข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อโอมิครอน จากการศึกษาในพื้นที่ของแอฟริกาใต้ พบว่าถ้าคนที่ติดเชื้อโอไมครอนแล้ว เกิดภูมิคุ้มกันขึ้น โดยเจาะเลือดผู้ที่ติดเชื้อโอไมครอนแล้ว 14 วัน ทั้งในกลุ่มที่ฉีดวัคซีนและไม่ฉีดวัคซีน เพื่อดูว่าภูมิที่ขึ้นมา จัดการกับเชื้อโอไมครอนและเดลต้าได้แค่ไหน
พบว่าคนที่ติดเชื้อโอมิครอนแล้ว ภูมิคุ้มกันก็จะสูงขึ้นเฉลี่ยประมาณ 14 ถึง 15 เท่า นั่นหมายความว่า ตามธรรมชาติของทฤษฎีทั่วไปคือ "คุณติดเชื้ออะไรมันก็ป้องกันเชื้อโรคนั้น ถ้าติดเชื้อโอไมครอนซ้ำ ภูมิของคุณจะจัดการโอไมครอนได้เลย"
ในขณะเดียวกัน ก็มีข้อสังเกตที่สำคัญว่า พอติดเชื้อโอไมครอนเสร็จแล้ว ภูมิที่สูงขึ้น ไปกันเดลต้าได้ด้วย แม้จะไม่ทุกคนก็ตาม แปลว่าคนที่ฉีดวัคซีนหรือไม่ฉีดก็ตาม เมื่อติดโอไมครอนแล้ว 14 วัน จะมีภูมิคุ้มกันที่กันเชื้อเดลต้าได้ด้วยจำนวนหนึ่ง ไม่ใช่กันเฉพาะโอไมครอนเท่านั้น
ต่อไป กรมวิทยาศาสตร์ฯ กำลังรวบรวมจากคนที่ติดเชื้อโอไมครอนไปแล้ว 2 สัปดาห์ จะเอาเจาะเลือดตรวจดูว่า "มันจัดการเชื้อเดลต้าได้มากน้อยแค่ไหน เพราะเรามีการเพาะเชื้อเดลต้าเก็บไว้อยู่แล้ว เพื่อจะได้เห็นข้อเท็จจริง"
มันแปลว่าอะไร ถ้ามันจริงตามนี้
"ก็หมายความว่าการที่เราติดเชื้อโอไมครอน ก็ไม่ได้มีผลร้ายอย่างเดียว ก็คือจะช่วยป้องกันเรื่องของเดลต้า เดลต้าอาจจะน้อย แต่ไม่ได้สนับสนุนให้ท่านไปรับเชื้อโอไมครอน ต้องแปลความกันดีๆ และนี่เป็นข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์ ที่เกิดขึ้น" - นพ.ศุภกิจ ทิ้งท้ายในประเด็นนี้
สถานการณ์โอมิครอนในประเทศไทย
ณ วันที่ 3 มกราคม 2565 สรุปได้ดังนี้
- ขณะนี้พบทั้งหมด 2,062 ราย คิดเป็น 19.08% ของผู้ติดเชื้อทั้งหมด (หลักๆ เป็นเดลต้า)
- วันที่ 3 มกราคม 65 พบ 282 ราย
- ยอดโอมิครอน สะสมตั้งแต่ 1 พ.ย.64 - 2 ม.ค. 65 รวม 1,780 ราย
- การตรวจสายพันธุ์ ไม่ได้ทำทุกราย หมายถึงจากจำนวน 2,062 รายที่รายงานนั้น สุ่มตรวจตรวจยืนยันจริง 379 ราย และตรงตามคาดทุกราย จึงอนุมาณว่าทั้ง 2,062 รายนั้นมีเชื้อโอมิครอนแน่นอน
- ในจำนวน 2,062 รายนั้น บางส่วนหายแล้ว และที่เหลืออยู่ในระบบการรักษาทุกราย
พื้นที่พบการติดเชื้อ
ขณะนี้พบการระบาดครบในทุกเขตสุขภาพ (13 เขตแล้ว)
จำนวนจังหวัดที่พบผู้ติดเชื้อแล้ว 54 จังหวัด
จำนวนผู้ติดเชื้อ 6 อันดับที่มีผู้ติดเชื้อเกิน 100 รายขึ้นไป ดังนี้
1. กรุงเทพมหานคร 585 ราย (เป็นการติดเชื้อในประเทศ 7 ราย)
2. กาฬสินธุ์ 233 ราย (เป็นการติดเชื้อในประเทศ 231 ราย)
3. ร้อยเอ็ด 180 ราย (เป็นการติดเชื้อในประเทศ 180 ราย)
4. ภูเก็ต 175 ราย (เป็นการติดเชื้อในประเทศ 17 ราย)
5. ชลบุรี 162 ราย (เป็นการติดเชื้อในประเทศ 70 ราย)
6. สมุทรปราการ 106 ราย (เป็นการติดเชื้อในประเทศ 28 ราย)
สรุป
1. Omicron จะเริ่มส่งผลให้จำนวนการติดเชื้อในภาพรวมมากขึ้น ยังไม่ส่งผลต่อจำนวนการเสียชีวิต
2. การติดเชื้อ Coivd-19 วันนี้ ยังเป็นสายพันธุ์ Delta ส่วนใหญ่ (70-80%) ดังนั้นต้องระวังกลุ่ม 608 ให้มาก ยังมีโอกาสป่วยหนักและเสียชีวิต
3.การตรวจสายพันธุ์จะเริ่มใช้ระบบเฝ้าระวังปกติตามเกณฑ์ เพื่อประเมินสถานการณ์ไม่ตรวจทุกราย
4. มีข้อมูลการศึกษาว่าผู้ติดเชื้อบางส่วนที่ติดเชื้อสายพันธุ์ Omicron จะมีภูมิคุ้มกันที่สามารถลบล้างฤทธิ์ (Neutralization) เชื้อสายพันธุ์ Delta ได้ โดยเฉพาะในกลุ่มที่ได้รับวัคซีน
