ข้อมูลบริการสุขภาพ

             การคุกคามทางเพศ หมายถึง พฤติกรรมที่ผู้ส่งสารแสดงออกถึงนัยทางเพศ ด้วยการใช้คำพูด ท่าทาง หรือ สัญลักษณ์ ที่ทำให้ผู้รับสารรู้สึกไม่ปลอดภัยหรือถูกลดทอนคุณค่าความเป็นมนุษย์โดยไม่ได้รับความยินยอม จากอีกฝ่าย

            ปัจจุบันการคุกคามทางเพศต่อเด็กและเยาวชนออนไลน์ที่เกิดขึ้นผ่านโซเชียลมีเดียมีแนวโน้มมากขึ้น และส่งผลกระทบต่อเด็กผู้ถูกกระทำหลายด้าน อาทิ ปัญหาด้านการปรับตัวเข้าสู่สังคม ความวิตกกังวล ความเครียด และ ภาวะซึมเศร้า รวมถึงปัญหาอาชญากรรมที่เกิดขึ้นหลังได้รับผลกระทบทางจิตใจ

             ซึ่งจากรายงานของ ECPAT International องค์กรภายใต้องค์การทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ (UNICEF) ระบุว่า ปี 2567 ประเทศไทยเป็น 1 ใน 25 ประเทศ ที่มีปัญหาการคุกคามทางเพศต่อเด็กและเยาวชนทางออนไลน์ ในระดับที่น่ากังวล สอดคล้องกับข้อมูลของกระทรวง การพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ในปี2564 ที่พบว่า มีเด็กจำนวนมากกว่า 400,000 คน เป็นเหยื่อของการถูกล่วงละเมิดทางเพศออนไลน์ เช่นเดียวกับสถิติการดำเนินคดีเกี่ยวกับ การล่วงละเมิดทางเพศเด็กและเยาวชนออนไลน์ของสำนักงานตำรวจแห่งชาติที่พบว่า คดีล่วงละเมิดทางเพศออนไลน์ มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นมาก โดยในปี 2560 มีจำนวนคดีเพียง 48 คดี และเพิ่มขึ้นเป็น 540 คดี ในปี 2566 หรือเพิ่มขึ้น มากกว่า 10 เท่า

            ทั้งนี้ การคุกคามทางเพศออนไลน์ต่อเด็กมีอยู่หลายระดับ ซึ่งกรณีที่เป็นคดีมักมีความรุนแรงพอสมควร โดยอาจสามารถจำแนกการคุกคามตามระดับความรุนแรงได้ 3 ระดับ คือ

             1. การคุกคามระดับเบื้องต้น (Low - level Harassment)
               มักเป็นการคุกคามประเภทผู้กระทำมักไม่คิดว่าเป็นการคุกคามต่อผู้ถูกกระทำ เช่น การก่อกวนผ่านการแสดงความคิดเห็นโดยใช้ถ้อยคำที่ไม่เจาะจงรายบุคคล อาทิ การวิจารณ์เรือนร่าง กลั่นแกล้ง หรือใช้มุกตลกทางเพศ รวมถึงการส่งข้อความก่อกวน และการประจานหรือเผยแพร่ภาพลักษณ์ให้เสื่อมเสีย (Purposeful Humiliation) ซึ่งปัจจุบันมีการกระทำในรูปแบบนี้ในสื่อโซเชียลมีเดียเป็นจำนวนมาก ทั้งในลักษณะการให้ความเห็น หรือสัญลักษณ์อิโมจิ (Emoji) ซึ่งผู้กระทำความผิด อาจใช้บัญชีปลอม (Fake Account) หรือการไม่ระบุตัวตน (Anonymity) ในการกระทำความผิด อาทิ กลุ่มโลลิค่อน คือ กลุ่มที่มีความสนใจในตัวละครในวัยเด็กที่เรียนอยู่ในระดับชั้นประถมศึกษา (อายุประมาณ 6 – 12 ปี) จากการ์ตูนหรือแอนิเมชัน และคุกคามโดยใช้โซเชียลมีเดียในการคอมเมนต์เนื้อหาที่มีนัยทางเพศกับเด็กนักเรียนที่มีการโพสต์ภาพของตนเอง เนื่องจากเด็กที่เป็นเหยื่อมี ลักษณะคล้ายกับตัวละครที่ชื่นชอบ


             2. การคุกคามระดับปานกลาง (Moderate - level Harassment)
             มุ่งเน้นการกระทำซ้ำและ ก่อให้เกิดความเครียดทางอารมณ์ให้กับเหยื่อรายบุคคล โดยมาในรูปแบบการก่อกวนอย่างต่อเนื่อง การดูหมิ่นทางเพศเพื่อทำให้เกิดความอับอาย รวมถึงการเริ่มเข้าไปลุกล้ำความเป็นส่วนตัว ได้แก่ การส่งข้อความด้วยเนื้อหาทางเพศไปก่อกวนซ้ำ ๆ การเรียกร้องความสนใจจากเหยื่อด้วยการแท็ก (Tag) หรือแสดงความคิดเห็นในลักษณะก่อกวน แม้จะถูกขอให้หยุดกระทำก็ตาม อาทิ กรณีนักเรียนอายุ 13 ปี ถูกครูฝึกสอนส่งข้อความเชิงลามกและส่งภาพอนาจารให้กับเหยื่อดู หรือกรณีเด็กอายุ 14 ปี ถูกผู้ไม่หวังดีส่งข้อความทางเพศผ่านโซเชียลมีเดียซ้ำ ๆ แม้ว่า เด็กผู้หญิงทำการปิดกั้น (Block) บัญชีของผู้กระทำความผิดแล้วก็ตาม


            3. การคุกคามระดับสูง (Severe/High - level Harassment)
           เป็นการคุกคามโดยพฤติกรรม ที่รุนแรงและก้าวร้าว ทำให้เกิดผลกระทบทางอารมณ์และจิตใจ ซึ่งเป็นระดับความรุนแรงที่บ่งบอกถึงการทำผิดกฎหมายการล่วงละเมิดทางเพศอย่างชัดเจน เช่น การสะกดรอยตาม (Stalking) โดยติดตามจากกิจกรรมออนไลน์ จนเหยื่อรู้สึกกลัว รวมถึงการปลอมแปลงอัตลักษณ์หรือขโมยตัวตนของเหยื่อบนโลกออกไลน์เพื่อนำไปก่ออาชญากรรมอื่น ๆ หรือแม้กระทั่งการเผยแพร่ข้อมูลส่วนบุคคลของเหยื่อ (Doxxing) เช่น ที่อยู่ ข้อมูลการทำงาน ข้อมูลการติดต่อ และประวัติส่วนตัวอื่น ๆ หรือแม้กระทั่งการเผยแพร่ข้อมูลส่วนบุคคลของเหยื่อ โดยจะนำไปสู่ การคุกคามในโลกความจริง และการล่อลวง (Grooming) เพื่อนำไปสู่การแสวงหาผลประโยชน์ทางเพศ อาทิ การใช้บัญชี X (ชื่อเดิม Twitter) ในการประกาศขายสื่อลามกอนาจารที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเด็ก (Child Sexual Abuse Material: CSAM)  ด้วยการสร้างความสัมพันธ์เชิงชู้สาวกับเหยื่อ ก่อนที่จะไปรับเหยื่อมากระท าการอนาจารพร้อมทั้ง ถ่ายคลิปกับเด็ก และนำไปแสวงหาผลประโยชน์ด้วยการเก็บค่าสมาชิกสำหรับการเข้ารับชมในราคา 399 บาท ซึ่งเด็ก ที่เป็นเหยื่อมีอายุเพียง 17 ปี หรือในกรณีที่ร้ายแรงสามารถนำไปสู่การขู่แบล็กเมลเหยื่อเพื่อเรียกเงิน หรือสิ่งที่ต้องการ ตั้งแต่การทำร้ายร่างกาย การข่มขืน และสามารถนำไปสู่การค้ามนุษย์ได้