ทำไมวัคซีนเข็มที่ 2 ถึงสำคัญ?
ฉีดเข็มแรกไปแล้วทำไมภูมิตรวจไม่ขึ้น?
ขออธิบายง่ายๆ (ไม่แน่ใจว่าจะง่ายจริงๆเปล่า) นะครับ ลองดูภาพที่ผมแนบมานะครับ แกนตั้ง คือ ระดับของภูมิคุ้มกัน เส้นประสีแดงตรงแกนตั้ง คือ ระดับที่ภูมิคุ้มกันที่มากพอจะป้องกันการติดเชื้อได้ ส่วนแกนนอนคือระยะเวลาหลังฉีด
1. ฉีดเข็มแรกไปแล้ว จะเห็นว่าระดับภูมิคุ้มกันจะขึ้นมา แต่ สูงต่ำไม่เท่ากัน เป็นคุณสมบัติของแต่ละคนที่ตอบสนองต่อวัคซีนที่ไม่เหมือนกัน คนที่ตอบสนองดีจะขึ้นสูงคือ เส้นสีเขียวเข้ม ส่วนคนที่ตอบสนองไม่ดีจะขึ้นต่ำๆ คือ เส้นสีแดง โดยเส้นสีแดงจะต่ำกว่าเส้นประ หมายความว่ายังไม่เพียงพอที่จะป้องกันการติดเชื้อ [ไม่พูดถึงการเกิดอาการรุนแรง อันนั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่งนะครับ]
2. แต่เมื่อเวลาปล่อยนานออกไป ไม่ว่าใครที่ภูมิสูงหรือภูมิต่ำ ระดับภูมิคุ้มกันมักจะตกลงค่อนข้างไว เพราะแอนติบอดีที่สร้างขึ้นจะไม่มากนัก และ จับกับโปรตีนหนามของไวรัสไม่ค่อยแน่นเท่าที่ควร ถึงจุดๆนึงภูมิจะตกลงมาต่ำกว่าเส้นประแทบทั้งสิ้น
3. การกระตุ้นด้วยเข็มสอง หรือ Booster vaccination คือการปลุกเซลล์ที่ถูกสร้างขึ้นมาจากเข็มแรกให้ตื่นขึ้นมาอย่างรวดเร็ว แบ่งตัวไวมากๆ จะเห็นจากระดับภูมิคุ้มกันที่ดีดขึ้นมาจากการฉีดเข็มสองที่สูงขึ้นกว่าครั้งแรกอย่างชัดเจน เส้นสีแดงที่ต่ำกว่าเส้นประก็จะเหลือน้อยลงมากเช่นกัน
4. วิธีการง่ายๆที่จะเข้าใจบริบทของไวรัสกลายพันธุ์คือ ระดับของเส้นประ ครับ ถ้าไวรัสดั้งเดิม หรือ แอลฟา เส้นประมันจะอยู่ต่ำๆบนแกนตั้ง ดังนั้นเส้นสีแดงที่จะอยู่ใต้เส้นประจะมีไม่มาก...วัคซีนเอาอยู่ แต่ถ้าไวรัสเดลต้า หรือ เบต้า เส้นประมันจะอยู่ในระดับสูงกว่าเดิม สูงขึ้นเท่าไหร่ก็เท่ากับ เส้นสีแดงใต้เส้นประก็มีมากเท่านั้น การได้รับวัคซีนเข็มเดียวจึงเอาไวรัสเหล่านี้ไม่ค่อยอยู่
สรุปง่ายที่สุดคือ จะฉีดวัคซีนตัวไหนก็ได้ ฉีดอย่างไรก็ได้ ขอให้อย่าต่ำกว่าเส้นประครับ ... ใครที่อยู่ใต้เส้นประนานๆ ก็มีโอกาสติดได้มากครับ
Note: การไปตรวจหาภูมิที่โรงพยาบาลเสียเงินเพิ่มเติม เค้าไม่ได้บอกให้เราทราบนะครับว่า เส้นประ คือ เท่าไหร่ เราอยู่สูงหรือต่ำกว่าเส้นประ!!!
Anan Jongkaewwattana
13 มิถุนายน 2564