โรคกรดไหลย้อน
อาการ
- แสบร้อนในอกหรือลำคอ
- อาจมีอาการปวดจุกหน้าอก คล้ายเป็นโรคหัวใจ
- อาการปวดเกิดขึ้นหลังกินอาหาร 30-60 นาที หรือไม่มีความสัมพันธ์กับมื้ออาหาร
- อาจมีอาการแน่นหน้าอกคล้ายกับอาหารไม่ย่อย
ปัจจัยการเกิดโรค
- ภาวะอ้วน
- การกินอาหารมัน
ปัจจัยเสริมทำให้โรคกำเริบ
- กินอาหารแล้วเข้านอนทันที
หลักการปรับพฤติกรรม
- กินอาหารแต่ละมื้อในปริมาณที่พอเหมาะ
- หลีกเลี่ยงอาหารทอด อาหารมัน อาหารย่อยยาก
- หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มบางประเภท เช่น กาแฟ ชา น้ำอัดลม
- ไม่นอนราบหลังจากกินอาหารเสร็จใหม่ ๆ
- ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน
- งดสูบบุหรี่ และงดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
โรคกระเพาะอาหาร
อาการ
- แสบ ร้อน ปวด จุกลิ้นปี่ บริเวณกลางช่องท้องส่วนบนเหนือสะดือ
- ส่วนใหญ่อาการเกิดขึ้นสัมพันธ์กับมื้ออาหาร
- ปวดท้องก่อนและหลังอาหาร หรือปวดท้องขณะที่ท้องว่าง
ปัจจัยการเกิดโรค
- การกินอาหารไม่ตรงเวลา
- การสูบบุหรี่
- การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- การกินยาบางชนิด เช่น ยาแก้ปวด แก้ยอก หรือที่เรียกว่า ‘เอ็นเสด’ (NSAIDs)
ปัจจัยเสริมทำให้โรคกำเริบ
- การกินอาหารไม่ตรงเวลา
- กินอาหารอย่างรวดเร็ว
- กินอาหารคราวละมาก ๆ
- ความเครียด
หลักการปรับพฤติกรรม
- กินอาหารอ่อน ย่อยง่าย
- กินอาหารตรงตามเวลาทุกมื้อ
- หลีกเลี่ยงอาหารเผ็ดจัด เปรี้ยวจัด
- งดสูบบุหรี่ และงดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- ผ่อนคลายความเครียด กังวล และพักผ่อนให้เพียงพอ
- หากมีอาการของภาวะแทรกซ้อน ให้รีบพบแพทย์
ทั้ง 2 โรคถือว่ามีคนเข้าใจผิดค่อนข้างเยอะ เนื่องจากคำบรรยายอาการอาจดูใกล้เคียงกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อไปหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตก็อาจทำให้เกิดความสับสนได้
โดยการรักษาด้วยการใช้ยา ทั้ง 2 โรคมีทั้งที่ใช้ยาบางชนิดแบบเดียวกัน บางชนิดอาจแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับลักษณะอาการของคนไข้ รวมถึงการดำเนินโรค และวิธีการปฏิบัติตัวที่แตกต่างกันเล็กน้อย
ผลการรักษาจะดีขึ้นได้ ต้องอาศัยการปรับพฤติกรรมร่วมด้วย และแม้ว่าทั้ง 2 โรคจะแตกต่างกัน แต่ก็สามารถเกิดขึ้นพร้อมกันได้ในคน ๆ เดียวกัน การดำเนินชีวิตหลาย ๆ อย่างอาจช่วยให้อาการดีขึ้น อย่างไรก็ตาม หากแยกอาการได้ถูกตั้งแต่แรก ก็จะทำให้ผลการรักษาดีขึ้นได้
ข้อมูลโดย
ผศ.พญ.มณฑิรา มณีรัตนะพร
อาจารย์ประจำสาขาวิชาโรคระบบทางเดินอาหาร ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล
