ยาหอมนวโกฐ เป็นยาตำรับในบัญชียาวากสมุนไพรแก้กลุ่มอาการทางระบบไหลเวียนโลหิต (แก้ลม)
สูตรตำรับยา
ในผงยา 212 กรัม ประกอบด้วย
- โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐอุฬาลัมพา โกฐกระดูก โกฐก้านพร้าว โกฐพุงปลา โกฐชฎามังสี เทียนคำ เทียนแคง เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนตาต๊กแตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตนุษย์ เทียนเกล็ดหอย เทียนตากบ เปลือกสมุลแว้ง หญ้าตีนนก รากแฝกหอม เปลือกชะลู หัวเปราะหอม กระลำพัก ขอนดอก เนื้อไม้กฤษนา หนักสิ่งละ 4 กรัม
- เหว้าขิงแห้ง ดอกคีปลี รากเจตมูลเพลิงแดง เถาสะค้าน รากช้าพลู หนักสิ่งละ 3 กรัม
- หัวแห้วหมู ลูกกระวาน ดอกกานพลู คอกจันทน์ ลูกจันทน์ เปลือกอบเขยญวน ลูกผักชีลา แก่นสน แก่นสักขี ลูกราชคัด ลูกสารพิษ แก่นจันทน์เทศ แก่นจันทน์แดง ลูกกระดอม เถาบอระเพ็ด เกสรบัวหลวง ดอกบุนนาค คอกพิกุล คอกสารภี คอกมะลิ เนื้อลูกมะขามป้อม เนื้อลูกสมอพิเภก รากชะเอมเทศ หนักสิ่งละ 4 กรัม
- พิมเสน หนัก 1 กรัม
ขนาดและวิธีใช้
ชนิดผง
รับประทานครั้งละ 1 - 2 กรัม ละลายน้ำกระสาย เมื่อมีอาการ ทุก 3 - 4 ชั่วโมง ไม่ควรเกินวันละ 3 ครั้ง
น้ำกระสายยาที่ใช้
- กรณีแก้ลมวิงเวียน คลื่นเหียน อาเจียน (ลมฉุกแน่นในอก) ในผู้สูงอายุ ใช้น้ำลูกผักชี (15 กรัม) หรือเทียนดำ (15 กรัม) ต้มเป็นน้ำกระสายยา
- กรณีแก้ลมปลายไข้ (หลังจากฟื้นไข้แล้วยังมีอาการ เช่น คลื่นเหียน วิงเวียน เบื่ออาหาร ท้องอืด อ่อนเพลีย) ใช้ก้านสะเดา (33 ก้าน หรือ 15 กรัม) ลูกกระคอม (7 ลูก หรือ 15 กรัม) และเถาบอระเพ็ด (7 องคุลี หรือ 15 กรัม) ต้มเป็นน้ำกระสายยา
- ถ้าหาน้ำกระสายยาไม่ได้ให้ใช้น้ำสุกแทน
ชนิดเม็ด
รับประทานครั้งละ 1 - 2 กรัม ทุก 3 - 4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการไม่ควรเกินวันละ 3 ครั้ง
ข้อห้ามใช้
ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์และผู้ที่มีไข้
ข้อควรระวัง
- ควรระวังการรับประทานร่วมกับยาในกลุ่มสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulant) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets)
- ควรระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่แพ้ละอองเกสรคอกไม้
ข้อมูลเพิ่มเติม
ในสูตรตำรับได้ตัดไครัเครือออก เนื่องจากมีข้อมูลงานวิจัยบ่งชี้ว่าไคร้เครือที่ใช้และมีการจำหน่ายในท้องตลาด เป็นพืชในสกุล Aristolochia ซึ่งพืชในสกุล Aristolochia มีร้ายงานพบว่าก่อให้โดความเป็นพิษต่อไต (nephrotoxicity) และเมื่อปี ค.ศ. 2002 องค์การอนามัยโลกได้ประกาศให้พืชสกุล Aristolochia เป็นสารก่อมะเร็งในมนุษย์
