องค์ประกอบสำคัญ
องค์ประกอบสำคัญหลัก ๆ ที่พบในพืชตระกูลนี้ คือสารในกลุ่มคานนาบินอยด์ (Cannabinoids) โดยมีโครงสร้างหลักในรูปของเทอร์พีนอยด์ (Terpenoids) มีสารเคมีที่เป็นองค์ประกอบสำคัญ ได้แก่ (Delta 9-tetrahydrocannabinol หรือ Delta 9-THC) คานนาบิไดออล (Cannabidiol, CBD) คานนาบินอล (Cannabinol, CBN) และอนุพันธ์ของคานาบินอยด์รูปแบบอื่นๆนิยมใช้การตรวจวัด Δ9- THC เป็นการตรวจเอกลักษณ์ (Identification) กัญชงแยกจากกัญชาได้
กัญชงและกัญชาจึงมีบางส่วนแตกต่างกันที่สำคัญๆคือ กัญชานั้นจะมีปริมาณสาร THC สูง (ประมาณ 1-10%) แต่กัญชงมีสาร THC ต่่ำ
เนื่องจากสาร THC เป็นสารที่มีฤทธิ์ต่อจิตประสาท (Psychoactive) กับตัวรับคาร์นาบินอยด์ชนิดที่ 1 (Carnabinoid receptor I, CB1) ในระบบประสาทส่วนกลาง ส่งผลแบบเฉียบพลัน ทำให้ร่างกายผ่อนคลายและมีความรู้สึกสนุก แต่มีอาการข้างเคียงต่อจิตประสาท กระวนกระวาย ซึมเศร้า มีความบกพร่องในความจำและการเรียนรู้ ตลอดจนการทำงานของระบบเคลื่อนไหว การพูดและการใช้ศัพท์ มีผลต่อการเต้นของหัวใจและความดันโลหิต ในขณะที่สาร CBD เมื่อเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลางสามารถจับกับ CB1 ได้ไม่ค่อยดี (Non-psychoactive) พบว่า มีฤทธิ์ต้านการชัก ทำให้ง่วง และลดการกระวนกระวายได้ (2)
คำว่า เฮมพ์ มีที่มีอย่างไร และในปริมาณความเข้มข้นที่ไม่เกิน 1% ตามกฎหมาย ปี 2559
เดิมทีนั้น ข้อความนิยามยาเสพติดให้โทษประเทภ 5 นั้น ไม่มีคำว่า "กัญชง" ปรากฎอยู่ในกฎหมายยาเสพติดฉบับอื่นใด ทำให้เกิดปัญหาควรพิจารณาคือ กัญชงเป็นยาเสพติดหรือไม่? จึงทำให้ใมีการออกประกาศกฎกระทรวงการขออนุญาตและการอนุญาตผลิต จำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครองซึงยาเสพติดให้โทษประเภท 5 เฉพาะ เฮมพ์ พ.ศ. 2559 ขึ้น (3)
ดังนั้น คำว่า เฮมพ์ จึงได้ปรากฎอยู่ในกฎกระทรวงการขออนุญาตและการอนุญาตผลิต จำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครองซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภทที่ 5 เฉพาะเฮมพ์ พ.ศ. 2559 อาศัยอำนาจกฎหมายแม่ คือ พระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 ได้มีนิยามข้อความว่า "เฮมพ์ (Hemp) หมายความว่า พืชที่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Canabis sativa L.subsp.sativa อันเป็นชนิดย่อยของพืชกัญชา (Cannabissativa L.) ที่มีปริมาณสารเตตราไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC) ไม่เกินร้อยละ 1.0 ต่อน้ำหนักแห้ง..." (3)
โดยกฎกระทรวงดังกล่าว ได้ประกาศในราชกิจจาฯ วันที่ 6 มกราคม 2560 และมีผลบังคับใช้วันที่ 1 มกราคม 2561 ที่ผ่านมานั่นเอง
ข้อมูลพื้นฐานจากหน่วยงานด้านการวิจัยนโยบายสาธารณะ สภาคองเกรสสหรัฐ รับรองความเข้มข้นของ Thc
จายรายงานของหน่วยงานด้านการวิจัยประกอบนโยบายสาธารณะเพื่อกำหนดแนวทางกฎหมาย สภาคองเกรสหสรัฐ (Congrssional Research service) ได้ออก fact shhet เมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2019 ที่ผ่านมาว่า ความเข้มข้นของปริมาณสาร Thc อย่างน้อย 0.3% ของ delta-9 tetrahydrocannabinol (delta-9 THC) เป็นระดับที่ปลอดภัยต่อร่างกายมนุษย์ และที่ระดับไม่เกิน 1% ที่ร่างกายมนุษย์จะทนรับอาการข้างเคียงด้านจิตประสาท (psychotropic effect) ได้ (4)
โทษทางอาญาเกี่ยวกับกัญชง
ข้อมูลจากสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กระทรวงยุติธรรม กล่าวว่า กัญชงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 5 เช่นเดียวกับ กัญชา พืชกระท่อม พืชฝิ่น เพราะมีสารเสพติดชื่อ เตตราไอโดรแคนนาบินอล หรือ THC ซึ่งออกฤทธิ์ต่อสมอง ตามสนธิสัญญาสหประชาชาติ ที่กำหนดให้แต่ละประเทศมีมาตรการป้องกันการใช้กัญชงทางที่ผิด
ข้อหา ผลิต นำเข้า ส่งออก จำหน่าย โทษจำคุก 15 ปี ปรับสูงสุด 1.500.000 บาท ข้อหาครอบครอง จำคุกสูงสุด 5 ปี ปรับสูงสุด 100,000 บาท ข้อหาเสพ จำคุกสูงสุด 1 ปี ปรับสูงสุด 20,000 บาท อย่างไรก็ตาม สำหรับกัญชง (Hemp) ที่มีสาร THC ไม่เกิน 1% สามารถขออนุญาต ผลิต (ปลูก) ครอบครอง จำหน่าย ได้ โดยขออนุญาตจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ตาม พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 ประกอบการขอนุญาตเฉพาะกัญชง (Hemp) พ.ศ. 2559 รัฐบาลมีจุดประสงค์พัฒนากัญชงเป็นพืชเศรษฐกิจ จากครัวเรือน ไปสู่อุตสาหกรรม สิ่งทอ เสื้อผ้า ก่อสร้าง ฉนวนกันความร้อนสำหรับอุตสาหกรรมยานยนต์
กัญชงถูกควบคุมตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 ดังนี้คือ กัญชง (Hemp) ในนิยามของกัญชา กำหนดให้กัญชา (Cannabis) หมายรวมถึงทุกส่วนของพืชกัญชา (Cannabis sativa L และ Canabis indica Auth) และวัตถุหรือสารต่างๆที่มีอยู่ในพืชกัญชา ยกเว้นเปลือกแห้ง แกนลำต้นแห้ง เส้นใยแห้ง และผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากเปลือกแห้ง แกนลำต้นแห้ง เส้นใยแห้ง ดังนั้น กัญชา (Cannabis) จึงมีความหมายรวมไปถึงกัญชง (Hemp) อันเป็นชนิดย่อยของกัญชาที่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Cannabis sativa L. subsp.sativa นั่นเอง กัญชงจึงเป็นยาเสพติดให้โทษของสหประชาชาติปี ค.ศ. 1961 โดยกำหนดให้ประเทศสมาชิกต้องมีมาตรการป้องกันการใช้กัญชา กัญชงในทางที่ผิด
บทเฉพาะกาลแนบท้ายกฎหมายฉบับปี พ.ศ. 2559 กำหนดให้เฉพาะหน่วยงานรัฐผลิต จำหน่าย ครอบครองได้
บทเฉพาะกาลกำหนดให้ภายในระยะเวลา 3 ปีนับแต่วันที่กฎกระทรวงนี้บังคับ นั่นคือ 1 มกราคม 2561 ถึง 31 ธันวาคม 2563 กำหนดให้เฉพาะหน่วยงานของรัฐเป็นผู้ขออนุญาตผลิต จำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครองซึ่งยาเสพติดให้โทษประเภท 5 เฉพาะเฮมพ์ ตามกฎกระทรวงนี้ และอาจจะขยายระยะเวลาต่อไปอีก หากคณะกรรมการควบคุมยาเสพติดให้โทษประเมินการดำเนินงานพิจารณาทบทวนตามความเหมาะสม ในการอนุญาตให้บุคคลทั่วไปมาขออนุญาตได้
โดยวัตถุประสงค์ในการอนุญาต มีดังต่อไปนี้
1. ปลูกเพื่อประโยชน์ในครัวเรือน
2. ปลูกเพื่อใช้ประโยชน์ด้านอุตสาหกรรมเชิงพาณิชย์
3. ปลูกสำหรับการศึกษาวิจัย
4. ผลิตเมล็ดพันธุ์สำหรับปลูกตามข้อ 1 และ 3
5. เพื่อจำหน่ายเมล็ดพันธ์ลำต้นสด
6. เพื่อใช้ประโยชน์อื่นตามที่คณะกรรมการควบคุมยาเสพติดให้โทษกำหนด โดยกำหนดให้ผู้ได้รับอนุญาต ต้องมีแผนการผลิต การจำหน่าย การใช้ประโยชน์ตามขั้นตอนที่ไรดับอนุญาต พร้อมทั้งมีสถานที่รักษาเมล็ดพันธุ์
ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 (5)
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 6 วรรคหนึ่ง และมาตรา 8 (1) และ (2) แห่งพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการควบคุมยาเสพติดให้โทษออกประกาศไว้
โดยมีสาระสำคัญที่เกี่ยวข้องกับกัญชง ซึ่งมีรายละเอียดในข้อ 2 ตามที่ได้ประกาศในราชกิจจาเมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2562 ดังต่อไปนี้
ข้อ 2 ให้เพิ่มความต่อไปนี้ เป็นลำดับที่ 5 ของชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ในบัญชีท้ายประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ. 2561 ลงวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2561
ชื่อยาเสพติดให้โทษ กัญชง (Hemp)
เงื่อนไข
ซึ่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Cannabis sativa L. subsp. sativa อันเป็นชนิดย่อยของพืชกัญชา (Cannabis sativa L.) ทั้งนี้ ให้หมายความรวมถึง ทุกส่วนของพืชกัญชง เช่น ใบ ดอก ยอด ผล ลำต้น ที่มีปริมาณสารเตตราไฮโดรแคนนาบินอล (tetrahydrocannabinol, THC) และลักษณะเป็นไปตามที่ คณะกรรมการประกาศกำหนด