ข้อมูลบริการสุขภาพของไทย

มะเร็งเต้านม

1.พันธุกรรม เชื่อว่า การเป็นมะเร็งเต้านมประมาณ 30% สัมพันธ์กับประวัติครอบครัว หรือยีน

2.อาหาร พบว่า การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง อาหารทอด อาจเพิ่มอุบัติการณ์การเกิดมะเร็งเต้านมได้(รายงานของ National Cancer Institute)

3.Hormone พบว่า การใช้ Hormone ในเพศหญิง เช่น การทานยาคุมกำเนิดตั้งแต่อายุยังน้อย ทานเป็นเวลานานๆ อาจเพิ่มอุบัติการณ์ของการเกิดมะเร็งเต้านม การให้ Hormone ทดแทนในหญิงวัยทอง ก็สามารถเพิ่มอุบัติการณ์การเป็นมะเร็งเต้านม(เล็กน้อย) เช่นเดียวกั

4.ความอ้วน พบว่า ผู้หญิงที่อ้วนโดยเฉพาะในช่วงหลังหมดประจำเดือน เพิ่มอุบัติการณ์การเป็นมะเร็งเต้านมได้ 1.5 – 2.0 เท่า

5.การให้นมลูก ในอดีตเคยมีรายงานว่า ผู้หญิงที่ให้นมลูกมากกว่า 36 เดือน จะลดการเป็นมะเร็งเต้านม แต่ปัจจุบันทฤษฎีนี้ไม่น่าเชื่อถือแล้ว

6.การเข้าสู่ระยะหมดประจำเดือน พบว่า การเข้าสู่ระยะหมดประจำเดือนเร็ว เช่น ประจำเดือนหมดตั้งแต่อายุก่อน 45 ปี จะมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมน้อยกว่าคนที่ประจำเดือนหมดช้า เช่น ประจำเดือนหมด อายุ 55 ปี ถึง 2 เท่า

7.การมีบุตร พบว่า ในคนที่ไม่มีบุตร มีอุบัติการณ์การเกิดโรคมะเร็งมากกว่าคนมีบุตร 30-70 % ยิ่งมีบุตรคนแรกขณะอายุน้อย อุบัติการณ์จะยิ่งลดลง แต่ถ้ามีบุตรคนแรกขณะที่อายุมากกว่า 30 ปี จะมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมสูงขึ้น

8.มีเนื้องอกที่อื่น พวกนี้มักมีเรื่องของพันธุกรรมมาเกี่ยวข้อง และโอกาสที่จะเป็นมะเร็งเต้านมก็จะสูงขึ้น

9.กัมมันตรังสี การโดนรังสีมากๆ จะทำให้อุบัติการณ์สูงขึ้น ตอนที่มีการทิ้งระเบิดปรมาณูที่ญี่ปุ่น พบว่า คนที่อยู่ที่ญี่ปุ่นใกล้เมืองที่โดนระเบิดปรมาณู เป็นมะเร็งเต้านมมากขึ้น แต่สำหรับผลกระทบจากการฉาย X-ray จะพบอุบัติการณ์ที่จะเป็นมะเร็งน้อยกว่า 1 % ดังนั้นคงไม่ต้องกลัวครับ

ลักษณะอาการตามช่วงอายุ

• อายุ 20 ปี ขึ้นไป ควรเริ่มตรวจเต้านมด้วยตนเอง ในช่วงอายุนี้ไม่จำเป็นต้องทำแมมโมแกรม
• อายุ 35 ปี ควรตรวจแมมโมแกรมเป็นพื้นฐานและควรตรวจทุกๆ 2 ปี
• อายุ 40 ปี ควรตรวจแมมโมแกรม ทุกปี
• อายุ 50 ปีขึ้นไป ควรตรวจแมมโมแกรมทุก 1-2 ปี
• สำหรับผู้ที่มีประวัติในครอบครัวเป็นโรคมะเร็งเต้านม ควรปรึกษาแพทย์เพราะอาจต้องตรวจแมมโมแกรมเร็วกว่าปกติ อาการของมะเร็งเต้านม
• มีก้อนที่เต้านม ( แค่ 15-20 % ของก้อนที่คลำได้เท่านั้นที่เป็นมะเร็ง)
• มีการเปลี่ยนแปลงขนาดและรูปร่างของเต้านม
• ผิวหนังเปลี่ยนแปลง เช่น รอยบุ๋ม ย่น หดตัวหนาผิดปกติ บางส่วนเป็นสะเก็ด
• หัวนมมีการหดตัวนม คัน หรือแดงผิดปกติ
• มีเลือดหรือน้ำออกจากหัวนม (20 %ของการมีเลือดออกเป็นมะเร็ง)
• เจ็บเต้านม (มะเร็งเต้านมส่วนใหญ่ไม่เจ็บ นอกจากก้อนโตมากแล้ว)
• การบวมของรักแร้ เพราะต่อมน้ำเหลืองโต
• ปรึกษาแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการผิดปกติเกิดขึ้น

1. ยืนหน้ากระจก
   • ปล่อยแขนข้างลำตัวตามสบายเปรียบเทียบเต้านมทั้งสองข้าง มีการบิดเบี้ยวของหัวนม หรือมีสิ่งผิดปกติหรือไม่
   • ประสานมือทั้งสองข้างเหนือศีรษะ แล้วกลับมาอยู่ในท่าเท้าสะเอวพร้อมสำรวจหาสิ่ง ปกติ
   • ให้โค้งตัวมาข้างหน้าโดยใช้มือทั้งสองข้างวางบนเข่า หรือเก้าอี้ในท่านี้ เต้านมจะห้อยลง ไปตรงๆ หากมีสิ่งผิดปกติก็จะเห็นได้ชัดเจนมากขึ้น
2. นอนราบ 
   • นอนในท่าสบายแล้วสอดหมอนหรือม้วนผ้าใต้ไหล่ซ้าย
   • ยกแขนซ้ายเหนือศีรษะเพื่อให้เต้านมด้านนั้นแผ่ราบ ซึ่งจะทำให้คลำพบก้อนเนื้อได้ ง่ายขึ้น โดยเฉพาะส่วนบนด้านนอก ซึ่งมีเนื้อมากที่สุด และมีการเกิดมะเร็งมากที่สุด
   ใช้นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางคลำทั่วทั้งเต้านมและรักแร้ที่สำคัญคือ ห้ามบีบเนื้อเต้านม เพราะจะทำให้รู้สึกเหมือนเจอก้อนเนื้อ ซึ่งที่จริงแล้วไม่ใช่ 

1. ใช้มือซ้ายคลำเต้านมขวา มือขวาคลำเต้านมซ้าย
2. ใช้นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง รวม 3 นิ้ว ในการคลำ กดเบาๆ และหนักพอประมาณเพื่อที่จะรับรู้ ว่ามีก้อนหรือไม่
3. การคลำในแนวก้นหอย โดยเริมคลำจากส่วนบนของเต้านมไปตามแนวก้นหอย จนกระทั่ง ถึงฐานเต้านมบริเวณรอบรักแร้ หรือเริ่มต้นที่บริเวณหัวนม วนเป็นวงกลมไปรอบๆ จนรอบ เต้านม
4. การคลำในแนวขึ้นลง เริ่มคลำจากใต้เต้านมถึงรักแร้ แล้วขยับนิ้วทั้งสามคลำขึ้นและลง สลับกันไปเรื่อยๆ จนกระทั่งทั่วทั้งเต้านม
5. การคลำในแนวรูปลิ่ม เริ่มคลำจากส่วนบนของเต้านมจนถึงฐานแล้วกลับเข้าขึ้นสู่ยอดอย่างนี้ ไปเรื่อยๆ ให้ทั่วทั้งเต้านม ให้ทำวิธีเดียวกันกับเต้านมด้านขวา

• ตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นประจำ เดือนละครั้ง (Breast Self-Examination)
• พบแพทย์ (Physical Examination)
• ตรวจเอกซเรย์เต้านม (Mammography)