การผ่าตัดหมอนรองกระดูกสันหลัง
โดยปกติผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีความเสื่อมของกระดูกสันหลังหรือมีปัญหาที่หมอนรองกระดูกสันหลัง แพทย์จะแนะนำทางเลือกในการรักษา เป็นต้นว่า การรับประทานยา, การทำกายภาพบำบัด และการผ่าตัด โดยปกติการรักษาด้วยการผ่าตัดจะเป็นทางเลือกสุดท้าย ในรายที่จำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัด มักมีสาเหตุมาจากการกดทับรากประสาท ระบบประสาท ไขสันหลัง หรือมีการทรุดตัวหรือคดตัวของกระดูกสันหลัง ทั้งนี้ผู้ป่วยในกลุ่มนี้มักมีอาการปวด ชา หรืออ่อนแรงของกล้ามเนื้อ ซึ่งหากปล่อยทิ้งไว้หรือไม่รักษาด้วยการผ่าตัดอาจเกิดการกดทับระบบประสาทโดยเฉพาะไขสันหลัง ทำให้มีการอัมพฤกษ์ หรืออัมพาต ซึ่งจะทำให้การรักษาให้ได้ผลดีทำได้ยากขึ้น หรือในบางรายอาจรักษาไม่ได้
การผ่าตัดแบบแผลเล็ก เจ็บน้อย และใช้กล้อง (Miminally invasive spine surgery)
ที่ศูนย์สมองระบบประสาทและกระดูกสันหลัง รพ.วิภาวดี ใช้วิธีการรักษาแบบนี้มาเป็นเวลานานไม่ต่ำกว่าสิบปี โดยแพทย์จะทากรผ่าตัดผ่านกล้อง ทำให้แผลที่เกิดขึ้นจากการผ่าตัดมีขนาดเล็กโดยทั่วไปอยู่ประมาณ 2-3 ซม. ทั้งนี้อาจเล็กกว่านี้หรือใหญ่กว่านี้ขึ้นอยู่กับรอยโรคขอแต่ละคน การใช้กล้องร่วมกับเครื่องมือทันสมัยทำให้ผู้ป่วยไม่ต้องกังวลว่าจะเจ็บตัวมาก เสียงาน ด้วยวิธีนี้ใช้เวลาในการผ่าตัดประมาณ 1 ชั่วโมง (ทั้งนี้ขึ้นกับจำนวนระดับที่ต้องผ่าตัด) ผู้ป่วยจะอยู่ รพ.ประมาณ 1-2 คืน (หากไม่มีภาวะแทรกซ้อนใด ๆ) สามารถลุกจากเตียงได้ภายใน 12-24 ชั่วโมง หลังผ่าตัด หากไม่ต้องทำกายภาพบำบัด ก็สามารถกลับไปทำงานได้ภายใน 1-2 วันหลังผ่าตัด โดยไม่จำเป็นต้องใส่ปลอกคอ(กรณีผ่าตัดที่คอ) โดยแพทย์จะแนะนำให้หลีกเลี่ยงการยกของหนักใน 1-2 เดือนแรก แต่หากกรณีลักษณะงานเป็นแบบงานนั่งโต๊ะ(office) ก็สามารถกลับไปทำงานได้ทันที โดยไม่ต้องหยุดพักนานเป็นเดือนเหมือนการผ่าตัดในอดีต
ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดแบบแผลเล็ก เจ็บน้อยและใช้กล้อง
แม้ว่าผู้ป่วยจะมีค่าใช้จ่ายในการใช้กล้องและวัสดุอุปกรณ์ที่ทันสมัยเพิ่มเข้ามา แต่เมื่อหักระยะเวลาที่ต้องพักฟื้นในรพ. จากเดิมที่นอนหลายสัปดาห์และต้องหยุดงานนานเป็นเดือนออกไป กลายเป็นนอนรพ. เพียง 1-2 วัน และสามารถกลับไปทำงานได้ทันทีทำให้โดยรวมแล้วถือว่าเป็นประโยชน์กับตัวผู้ป่วยและญาติ
การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัด
โดยทั่วไปผู้ป่วยจะได้รับอนุญาตให้กลับบ้านได้ภายใน 1-2 วัน หลังผ่าตัดสามารถกลับไปทำงานได้ทันที(กรณีงานนั่งโต๊ะ) หรือหากเป็นงานหนัก จะให้ใบรับรองแพทย์ให้กลับไปทำงานได้แต่ให้หลีกเลี่ยงงานที่ต้องใช้แรงมาก(งานยกของหรือต้องมีการเกร็งกล้ามเนื้อมาก ๆ )
หมอนรองกระดูกเทียม
ในบางรายจำเป็นต้องเปลี่ยนหมอนรองกระดูกทดแทนอันเดิม(ตามธรรมชาติ) ที่เสื่อมหรือเสียไป และเป็นสาเหตุของการเกิดโรค แพทย์จะทำการใช้หมอนรองกระดูกเทียมมาทดแทนของเดิม ซึ่งมักเป็นกรณีที่เป็นการผ่าตัดช่วงลำคอ หมอนรองกระดูกเทียมนี้มี 2 ลักษณะให้เลือกใช้
- แบบที่เคลื่อนไหวไม่ได้ (Fixed) ทำจากพลาสติกทางการแพทย์ เมื่อใส่แล้วจะทำการล็อคกระดูกคอคู่ที่ติดกันให้เชื่อมต่อกันในระยะยาว กระดูกคู่ดังกล่าวก็จะเคลื่อนไหวไม่ได้ การเคลื่อนไหวในระดับคอจะเกิดขึ้นในการกระตุกระดับที่ติดกัน (บนและล่าง)
- แบบที่เคลื่อนไหวได้ (Mobile) ทำจากโลหะผสม (Titanium Cobalt Alloy) ซึ่งเป็นวัสดุที่ใช้ในอุตสาหกรรมการบินยานอวกาศ มีความทนทานสูง เมื่อใส่แล้วจะทำหน้าที่คล้ายหมอนรองกระดูกแบบธรรมชาติ คือ มีการเคลื่อนไหวได้จริง ด้วยเหตุดังกล่าว ประกอบเป็นวัสดุทางการแพทย์ที่นำเข้าจากอเมริกา ยุโรป ทำให้มีราคาแพงกว่าแบบแรกมาก
(ปัจจุบันมีบริษัทนำเข้าจากจีน หรือประเทศในเอเชีย รวมทั้งที่ผลิตในประเทศ ทำให้มีราคาถูกกว่ามากๆ แต่ทางศูนย์ฯ ไม่มีนโยบายนำมาใช้เพื่อความปลอดภัยในระยะยาวของผู้ป่วยเอง)